Dünya küçüldü, her yer birbirine benziyor. New York’a giden biraz Şanghay’ı da görmüş oluyor. Londra’yla Paris arasındaki fark epey azaldı. National Geographic sağ olsun, dünyayı belgesellerle evimize soktu; en uzak diyarların insanına artık hemşeri muamelesi çekiyoruz.
Manhattan’ı cadde cadde bilen, safaride hangi hayvanı hangi noktada göreceğinin tarifini yapan, Uzakdoğu’ya gitmek için muson hesabını aklından yürüten insanı şaşırtmak kolay değil. Farklı bir yer gördüm diyebilmek artık ayrıcalık nedeni. Ama istisnalar hep vardı, hep de olacak. Mesele ısrar etmekte. Dünya hâlâ yeraltı şehirleriyle, iç içe geçmiş ülkelerle, ıssızlığa meydan okuyan kasabalarla ve anlamsız yapılarla kaplı. Bunları bilmek, hayatın tekdüzeliğini de kırıyor.
Newcastle Üniversitesi coğrafya profesörü, saygın İngiliz gazetelerinin gedikli yazarı Alastair Bonnett, rutinin dışına çıkmış. Kitabı Unruly Places’da (Asi Mekanlar) istisnai yerlerin coğrafyasına bakıyor. Okuyunca anlıyorsunuz, dünya neyse ki o kadar da küçük değilmiş. Halen tuhaf yerler var, keşfedecek bir dolu ayrıntı mevcut. Yani ısrar etmeye devam...
Macera dediğin sadece keşiflerden ibaret değil. Bazen çok önce keşfedilmiş bir yerin aslında orada hiç olmadığını da “keşfetmek” gerekebilir. 2012’de bir araştırma gemisi, Avustralya’nın 700 deniz mili doğusundaki Sandy Adası’na ulaştığında durum tam da buydu. Gemidekiler kara parçası yerine göz alabildiğine okyanus gördü. O ada ki, 100 yılı aşkındır hemen her haritada kendine yer bulmuştu. İngiliz askeri haritaları, National Geographic Society’nin ürettiği haritalar, hatta Google Earth...
Sandy Adası’nın yokluğunun keşfi, bu tür keşiflerin en büyüğü. Az buz değil, 2012’ye kadar yürüyen, uydu teknolojisine bile direnen bir mitten bahsediyoruz. Peki nasıl türüyor bu hata? Denizciler bu yanılgılara sıklıkla kapılıyor. Bazen bir girdap, bazen sürüklenip birleşen çöpler, hatta civarda gezinen bir balinanın sırtı bile ada sanılabiliyor. Yine de dalga geçmek olmaz, orası ıssızlığın tam ortası; “kara göründü” deme sırası bekleyen nice denizci hiçlikten aklını yedi.
Bir de Google Earth’te aklını yiyenler var. Sisteme Sandy Island diye girin, orada kendi krallığını kuranları keşfedeceksiniz. Canınız sıkılıyorsa siz de bir prenslik kapabilirsiniz.
