Takım elbise, neredeyse onu her giyen erkeği, bir başka seviyeye taşıma gücüne sahip bir büyü ise, Savile Row da bir büyücüler diyarı. Bu sokağın meşhur terzileri yüzyıllardır, dikişiyle, duruşuyla, bakanda tekrar bakma isteği uyandıran takım elbiseler yaratmak için ustalıklarını konuşturuyor. Peki ama çıplak ayaklı, bol tshirtlü teknoloji milyarderlerinin ‘en cool’u tanımladığı 21. yüzyılın şu günlerinde Savile Row, İngilizlerin çok kullandığı bir kalıpla soracak olursak, hala anlamlı mı?
Birçok trend açısından, dünya Savile Row’a karşı ya da belki daha doğrusu, Savile Row, dünyaya karşı. Aslında bu küçük sokağa bakıp modaya dair birçok konuyu masaya yatırmak mümkün. Günümüzde herkes her şeyi çok çabuk istiyor. Oysa, Savile Row, yavaş seçimlerin, provaların, düzeltmelerin, beklemenin daha değerli olduğu bir yer. Sokağın en geleneksel terzilerinin, maliyeti beş altı bin pounda varan bir takım elbiseyi tamamlaması üç prova, 60-70 saatlik bir el işçiliği ile üç ayı bulabiliyor. Ayrıca, rahat giyim son 10 senede, tüm iş dünyasında kabul gördü. Artık, herkes ‘casual’, avukatlar ve bankacılar bile! Hatta pandemi sonrasında, iş dünyası küçücük ekranların içine sığınca, rahat giyimde bile göğüs çizgisi altına özen göstermenin pek anlamı kalmadı. Üstüne üstlük, gençler eskisi kadar sosyal değil. Onların hayatında her şey online. Takım elbisenin endamını gösterebileceği ortam fırsatları artık çok daha az. Pahalı, ısmarlama ürünlerin varlığını sürdürmesinin önünde birçok engel var gibi görünüyor. Ama bir yandan da, Savile Row, moda trendlerinin en modasına çok uygun. Neden mi? Savile Row yavaş, hatta çok yavaş. Son zamanlarda moda dünyasında herkesin diline doladığı bir kavram var: yavaş moda. Bir başka deyişle, sürdürülebilir moda. Tekstil ve hazır-giyimin, iklim krizinin baş suçlularından biri olarak damgalanmasından sonra, modacılar, sürdürülebilirlikle ilgili eforlarını maksimum düzeye çıkarmış durumda.
Bu kavramın kalbinde, dayanıklı, güzel materyallerin kullanıldığı, hem üretim safhasında doğayı minimum kirletecek, hem de alındığında çabuk atılmayacak moda ürünleri var. Ananelerimizin evladiyelik diye bahsettiği parçalar. En güzel kumaşlar, dikişlerle, usta ellerden çıkmış kıyafetlerden öte bir yavaş moda olabilir mi? Yavaş moda bir başkent arıyorsa Savile Row’dan daha uygun bir yer yok. Bu küçük sokak bir başka, ‘en moda’ moda trendinin daha başkenti olabilir, sessiz moda (quiet fashion). Succession dizisinde Roy ailesinin de popülerize etmesi ile daha çok duyduğumuz ‘sessiz moda’ hareketinin özünde, kalitesi, dikişi ve kumaşından anlaşılan, markanın, logonun geri planda kaldığı, ağır, etkili ama göze batmayan parçalar yatıyor, yani aynı Savile Row vitrinlerini süsleyen takımlar, gömlekler, yelekler gibi parçalar. Tabii Savile Row da zamana ayak uyduruyor. En geleneksel anlamda klasik terzilikle hazırlanan seçeneklerin yanı sıra sokağın sakinleri artık üzerinizde prova ile size uygun hale getirilebilecek daha hazır parçaları ve aksesuarları da müşterilerinin beğenisine sunuyor. Bu sokağın büyülü sakinlerinden bazılarını biraz daha yakından tanıyalım mı?
Huntsman 11 Savile Row
Kingsman casus filmlerini sever misiniz? Huntsman, bu filmlerdeki casusların, paravan işyeri ve buluşma mekanı olarak kullandığı meşhur terzi mağazasına ilham olan yer.
Hatta filmlerdeki bazı çekimler direkt bu mağazada yapılmış. Kingsman filmlerinin yönetmeni ve yazarlarından Matthew Vaugh, gençlik yıllarından beri Huntsman’ın müşterisiymiş. 1849’daki Dover Street’teki kuruluşundan itibaren, yüzyıllar boyu, kalitesiyle en ön safhada yerini koruyan Huntsman’da, bugünlerde, özgünleştirme ve kişiselleştirme imkanları sunan hazır giyim seçenekleri, aksesuarlar ve kadınlara yönelik ürünler bile bulunuyor.
Hazır giyim tarafındaki fiyatları bir ceket için 2000, bir gömlek için 300 pound civarında. Tamamıyla ısmarlama parçalar için fiyatlar biraz daha yükseliyor. Huntsman başlı başına ‘bespoke’ bir tecrübe. Bespoke’un tam çevrimi ‘ısmarlama’, ısmarlama terzilik için kullanılıyor, ama aynı zamanda bu kelime ‘be spoken of’tan türemiş, yani üzerine konuşulacak anlamında. Huntsman, kelimenin her iki anlamını da çok güzel dolduruyor.
Davies & Son 38 Savile Row
Davies& Son, 200 yıllık tarihi boyunca, aralarında dört kral, yedi veliaht prens, iki Amerikan başkanı ve birçok soylu bulunan bir müşteri kitlesine hizmet vermiş, sokağın önemli kurumlarından biri. Bu mağazanın bir başka özelliği de askeri takımları. Davies& Son, kısaca, şövalyelerin de terzisi. Ismarlama terziliğin bu güçlü kalesinde kumaş, stil ve kişiselleştirme detayları ile ilgili müthiş bir servis alacağınız garanti. Pantolonunuzun yan cebinin hangi açıyla inmesini istediğinizi hiç düşünmüş müydünüz?
Gieves & Hawkes 1 Savile Row
Savile Row’un başındaki büyük beyaz binasıyla dikkat çeken Gieves&Hawkes da geçmişi yüzyıllara uzanan, sokağın önemli sakinlerinden. Gieves & Hawkes’da, kişiye özel (made-to- measure) bir takım satın almak için ilk danışma seansı üç bölümden oluşuyor: Kumaş seçimi, ölçülerin alımı ve detaylara karar verme. Hem yaz hem kış için 16’şar koleksiyon içinden kumaş seçimi yapmak mümkün. Kumaşın ağırlığı, kullanım alanı ve desen detaylarını göz önünde bulundurarak danışmanların yardımıyla kumaş seçiminizi yapabilirsiniz. Ayrıca takımınızın ne kadar konstrüksiyonlu olacağına da karar vermeniz gerekiyor. Konstrüksiyon kumaştaki katmanları ifade ediyor. Ful kanvaslı bir cekette, yün dokunun altına at kılından bir kanvas eklenerek ceketin daha kalıplı durması sağlanıyor. Yarım kanvaslı bir cekette ise bu bölüm sadece göğüs ve yaka kısmına ekleniyor.
Dikimin başlaması için yakanın stili ve genişliği, astar cinsi ve rengi, kemer delikleri, düğme çevreleri ve düğmeler, pantolon paçalarının şekli, inişi, cepleri ve başka bazı detayları da seçmeniz gerekiyor. Gözünüz çok korkmasın, bu seçimlerin her aşamasında işinin üstadı danışmanlar size yardımcı oluyor. Altı ila sekiz hafta sonra çağrılacağınız provada ise takım üzerinizdeyken son ölçümler yapıldıktan sonra, bir hafta içinde son haline getiriliyor. Daha da özel bir tecrübe ve ürün peşindeki müşteriler için direkt müşterinin vücuduna bakılarak yapılan çizimlerle çıkarılan kalıplardan kesilen takım elbise (bespoke) alternatifi de Gieves & Hawkes’un uzmanlık alanında.
Henry Poole & Co 15 Savile Row
200 yıldır terzilik sanatının mükemmel örneklerini üreten Henry Poole & Co bespoke ürünlerini 9 adımda tanımladığı bir süreçle üretiyor. Bu aşamalar, kalıp kesimi, kumaş kesimi, ekstra kumaşlama, terzinin birleştirme aşaması, beyaz baste ipliklerle dikme, vücuda göre işaretlendikten sonra parçalanıp tekrar kesime girme, terzinin ikinci birleştirmesi, son değişikliklerden sonra düğme yerlerinin ve finişlerin belirlenmesi ve son olarak da final provasında ürünün son haline getirilmesi ile ürünün ömrünü uzatmak için temizleme, ütü ve bakım talimatlarının paylaşılması. Henry Poole, ileride gerekebilecek tadilatlar için parçaları rahat tedarik edebilmek adına tüm ürünleri için kayıt oluşturuyor. Tüm bunlar çok mu çetrefilli geldi? 145 poundluk bir kravat ya da benzer bir aksesuar alarak bu meşhur kurumun müşterisi olmaya ne dersiniz?
Dege & Skinner 10 Savile Row
Dege & Skinner’ın kesim ustaları ve terzileri tarafından üretilen ‘ısmarlama (bespoke)’ üç parçalı bir takımda 60- 80 saatlik, iki parçalı bir takımda 55 saatlik, bir paltoda ise 40 saatlik emek söz konusu. Sokağın diğer sakinleri gibi Dege & Skinner da üretiminin tüm aşamalarını 10 numarada bulunan kendi mağazasında gerçekleştiriyor.
Yukarıda geçen isimler sadece birkaç örnek. Bu küçük sokak ve çevresinde daha birçok hem bakması hem alışveriş yapması çok keyifli mağazalar bulunuyor. Londra’ya yolunuz düşerse bir öğleden sonranızı bu sokağın büyülü dünyasını tecrübe etmeye ayırmanızı tavsiye ederiz.
