Kendrick Lamar, Drake’in OVO ekibiyle arasındaki ayrımı “Not Like Us” adlı sert diss parçasında vurgulasa da, her iki tarafın da en az bir konuda ortak noktada buluştuğu söylenebilir: şapka seçimleri. Super Bowl LIX devre arası gösterisinde, Kung Fu Kenny siyah bir New Era 59Fifty fitted şapkayı ters takarak kullandı ve üzerine bir Rahaminov elmas broş ekledi. Öte yandan, Drake’in yeni ortak albümleri $ome $exy $ongs 4 U’yu tanıtmak için çıktığı Avustralya turunda PartyNextDoor, sahneye kendi siyah ters fitted şapkasıyla çıktı. Görünüşe göre stilin sadakati olmuyor; savaşta bile tarz her şeyin önüne geçebiliyor.
Son zamanlarda, ters takılmış New Era fitted şapkalar adeta her yerde (2003’e geri dönmüşüz gibi). Grammy Ödülleri’nde Billie Eilish’ten, Luka Dončić takası sonrası Rob Pelinka ile düzenlediği basın toplantısında şaşkın görünen Jason Kidd’e kadar, pek çok isim bu tarzı benimsemiş durumda. 2000’lerin başlarından gelen bu ikonlaşmış görünüm tam anlamıyla geri dönüş yapıyor gibi duruyor.
“Bence bu tarzın ciddi bir şekilde yeniden yükseldiğini görüyoruz,” diyor Ty Dolla $ign ve Charlie Puth ile çalışan LA’li ünlü stilist Mike Comrie. “Genel anlamda manzaraya baktığınızda bu şapkaların giderek daha fazla kişi tarafından tercih edildiğini fark ediyorsunuz. Artık sadece hip-hop tarzına ya da spor dünyasına uyanlar değil, bambaşka stillerdeki gençler de ters fitted şapkalar takıyor.”
Ken Griffey Jr., 90’ların başında bu görünümü kendine özgü bir tarz haline getirmişti. Ancak Comrie’ye göre, ters fitted şapkanın zirveye ulaştığı dönem milenyumun başlarıydı. Limp Bizkit’in solisti Fred Durst, kaykay parklarında ve underground hip-hop sahnelerinde popülerleşen bu stili aldı ve MTV’de defalarca boy göstererek ana akıma taşıdı. “Onun hayranı değildim ama Fred Durst ve ters kırmızı şapkası o dönemde kültürel olarak her yeri kaplamıştı,” diyor Comrie. “Ben bile bir noktada denemek zorunda hissettim.”
Arturo Holmes/MG23/Getty Images
Bu tarz, 2010’lara gelindiğinde popülerliğini yitirdi. Jay-Z, Big Sean ve Tyler, The Creator gibi rapçilerin çoğu şapkalarını genellikle düz takarak “snapback” modellerine yöneldi. Daha sonra, Bryson Tiller ve Travis Scott’ın etkisiyle 2010’ların ortalarında düşük profilli, babalarımızın taktığı tarzda şapkalar (dad hats) yükselişe geçti.
“2016 civarında, fitted şapka takarsanız insanlar size delirmişsiniz gibi bakıyordu,” diyor Torontolu TikTok içerik üreticisi Tresor Gray. “Ne zaman denesem alay konusu oluyordum. Görüntü tamamen eskimiş ve demode duruyordu.”
28 yaşındaki Gray, bu trendin yükselişini, düşüşünü ve yeniden doğuşunu tiye alan viral bir TikTok videosu hazırladı. Videoda, 2007’de yeşil ters fitted şapkasıyla övülürken, 2015’te aynı şapkayla G-Unit reunion turnesi için seçmelere mi katıldığını soranlarla dalga geçiliyor. Günümüze gelindiğinde ise aynı şapka için tekrar şöyle iltifatlar alıyor: “Kanka, o fitted efsane olmuş!”
Pandemi sırasında bu tarzın geri dönmeye başladığını fark ettiğini söylüyor. “İlk başta kesinlikle karşıydım. ‘Yok artık, ben fitted şapkalara geri dönmem. Zaten hepsinden kurtuldum. Bu iş bitti,’ diye düşündüm,” diyor. Ama direnmek boşunaymış. “Şimdi dönüp bakıyorum ve ‘Aslında fena durmuyor, hadi tekrar deneyelim,’ diyorum.”
Ron Galella/Getty Images
Bazıları, fitted şapkaların yeniden popülerleşmesini, Hat Club’ın “pembe alt” (pink bottom) akımına bağlıyor. Bu trendin patlaması pandemi dönemine denk gelse de, kökleri 2019’un Mayıs ayına kadar uzanıyor. O dönemde, Hat Club’ın NoHo mağazasını yöneten Justin Farnham, arkadaşı rapçi Darius “Frosty Preme” Drumright’ın isteği üzerine, Yankees şapkasını pembe alt yüzeyiyle (undervisor) tasarladı. Bu tasarım, meme kanserinden hayatını kaybeden annesini onurlandırmak amacıyla yapılmıştı. Ayrıca, 1996 Dünya Serisi yaması eklenerek Drumright’ın doğum yılına gönderme yapıldı.
New Era’dan onay aldıktan sonra, şapka yalnızca “yakın çevreye özel” olarak sınırlı sayıda üretildi. Ancak model hızla popüler oldu. Hat Club NoHo, Ekim 2019’da pembe alt koleksiyonunu satışa sunduğunda, müşteriler mağazanın önünde kuyruk oluşturdu. Farnham, daha sonra Watermelon gibi farklı tasarımlar geliştirdi (orman yeşili şapkanın alt yüzeyi kırmızıydı). Hepsi aynı hızla tükenmeye devam etti.
“Bir anda insanlar fitted şapkaları sneaker’lar gibi koleksiyon ürünü olarak görmeye başladı,” diyor Farnham. Son birkaç yılda fitted şapka satışlarının “%1.000” arttığını belirtiyor. Günümüzde David Beckham’dan Justin Bieber’a kadar pek çok ünlü NoHo’daki mağazasını ziyaret ediyor. Bieber, kısa süre önce açık beyaz ve koyu yeşil Panna Cotta renk kombinasyonundaki Phillies şapkasını satın aldı. “Bir zamanlar Arizona’daki küçük bir depodaydık,” diyor Farnham. “Şimdi ise neredeyse bir Costco büyüklüğünde bir alanda çalışıyoruz. Tavana kadar dizili şapkalar var ve tonlarca çalışanımız var.”
"Özel tasarım fitted şapkalar artık adeta bir yan sanayi haline geldi", diyor Pro Image Sports Colorado için şapka tasarlayan Leon Chen. Şirketi, klasik stile kendi dokunuşunu katan markalardan biri. Alice Hollywood, Yohji Yamamoto ve Styll gibi markalar da, iğne süslemeleri ve "dog ear" detayları gibi farklı yorumlarla kendi versiyonlarını piyasaya sürüyor.
Jeff Kravitz/Getty
“Şapka tasarımcılığı diye bir meslek daha önce yoktu. Pandemi bu çılgınlığı gerçekten ateşledi. O dönemde evde kapalı kalmış bir kitle vardı ve şapkalar hakkında çok fazla içerik üretiliyordu,” diyor Chen, kendi şapka odaklı YouTube programı Views From the Vault’u başlatan isimlerden biri. “İnsanlar internetten deli gibi şapka satın alıyordu.”
Peki, şapkayı ters takma eğilimi nereden geliyor? Chen, son dönemde Bad Bunny’den Bieber’a kadar birçok ünlünün ters giyilmiş fitted şapkalarla görüldüğünü söylüyor. Fitted şapkalar bir süredir yeniden popülerleşse de, onu arkaya çevirerek kullanmanın görece yeni bir akım olduğunu düşünüyor—ve aynı zamanda eski bir alışkanlık. “Bu tarz 90’larda her zaman asi bir duruşun göstergesiydi. Kriss Kross dönemi,” diyor, kıyafetlerini ters giyerek moda kurallarına meydan okuyan hip-hop ikilisine atıfta bulunarak.
Ters giyilmiş 59Fifty şapkanın her zaman bir başkaldırı havası taşıdığını söyleyen Josh Roter, Toronto’daki In Vintage We Trust’ın ortak sahiplerinden biri. Ken Griffey Jr.’ın 1993 Home Run Derby’de Seattle Mariners şapkasını ters takması, profesyonel sporların tertemiz, düzenli imajına karşı sessiz bir isyan niteliğindeydi.
“O, geleneksel olarak takım ruhuna dayalı bir sporu bireysel hale getirdi. Bu, beyzbol dünyasında büyük bir hata olarak görülürdü, çünkü şapkanın önündeki logo önemlidir, sırtındaki numara değil,” diyor Roter. “Üstelik bunu yapanın beyaz olmayan bir sporcu olması, 90’ların güç sahibi isimleri için muhtemelen daha da büyük bir sorun teşkil ediyordu.”
Edward Berthelot/Getty Images
Roter, Yankees fitted şapkalarının satışlarında artış gözlemlediğini söylüyor ve bunu Y2K modasının geri dönüşüne bağlıyor. Spike Lee, 1996’da New Era’dan özel olarak kırmızı bir Yankees şapkası talep eden ilk isim olsa da, Roter genç müşterilerin daha çok Fred Durst’ten ilham aldığını düşünüyor. O dönemin en “göz önünde ve kolay hatırlanan” figürü olan agresif rock ikonunun tarzı, gençlerin ilgisini çekmeye devam ediyor.
“Gençler tepki çekmek istiyor ve Fred Durst ile ters giyilmiş kırmızı şapkanın belli bir tepki yaratacağını biliyorlar,” diyor Roter. “Zaten genel olarak bir şapkayı ters takmak, ‘ana akıma karşısın’ demek gibi bir şey.”
Stylist Mike Comrie ise ters giyilen fitted şapkanın, giderek güçlenen bir “sisteme karşı” duruşun sembolü olduğunu düşünüyor. “Kendrick’in Super Bowl performansı başkaldırı, protesto ve ayrımları tanıma temaları üzerine kuruluydu. Bence ters giyilen şapka da—bilinçli yapılmış olsun ya da olmasın—bunu simgeliyor,” diyor. “Kültürel olarak içinde bulunduğumuz ruh halini yansıtıyor. Çoğumuzun hayatın istediğimiz gibi gitmediğini düşündüğü bir dönemdeyiz. Genel bir düzene başkaldırı isteği var.”
Yani ters giyilmiş fitted şapka, belki de yaklaşan bir devrimin ilk işareti. Kim bilir! Ya da sadece hemen herkesin üzerinde iyi duran havalı bir şapka takma şekli olabilir.
“Snapback şapka takıyorsan ama alnın genişse, arkadaki açıklıktan görünen kısım biraz garip durabiliyor. Dad hat’ler ise başın yeterince ince değilse kötü görünüyor,” diyor Tresor Gray. “Ama kafa şeklini ya da saç çizgini beğenmiyorsan, en iyi seçenek ters giyilmiş bir şapka.”
BU İÇERİK İLK OLARAK GQ US WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
