Favori grubunun orijinal turne ürününü nihayet buldun. Çok heyecanlısın. Ama paket eline ulaştığında göğüs kısmında bir leke var. Heyecanın azalıyor – ve aklına şu soru geliyor: Vintage bir tişört nasıl temizlenir? Onu yüksek sıcaklıkta yıkayıp küçültmek istemiyorsun. Ama diğer yandan da, ikinci el mağazası kokusu ve izleriyle dolaşmak da istemiyorsun. Peki ne yapmalı?
Bu işin vintage alışverişin bir parçası olduğunu fark ediyorsun. Ve her ne kadar hassas olsalar da, bu nadir parçaların ömrünü kısaltmadan bakım yapmanın yolları var. Biz de bu yüzden, işi bu olan uzmanlardan vintage tişörtlerin nasıl temizleneceğine dair ipuçlarını istedik.
Vintage tişörte o parayı vermenin büyük ihtimalle nedeni, üzerindeki grafik ya da baskı. Comme des Garçons tişörtünün biraz şefkate ihtiyacı var. “Vintage tişörtlerinizi 20 yıl daha saklamanın anahtarı onları doğru şekilde yıkamaktır,” diyor Vintage Threads’in kurucularından Charlie Oxley. “Ben her zaman tişörtleri soğuk, hassas programda, eğer ön ya da arka yüzünde grafik varsa tercihen ters çevirerek yıkarım.”
Eğer bu konuda çok titizsen (ki bunu takdir ediyoruz), elde yıkamayı da tercih edebilirsin. “Bana göre basit ama etkili bir bakım yöntemi; lavaboda ılık ya da soğuk suyla, az miktarda nötr bir deterjanla yapılan bir ıslatma işlemi. Bu, yüksek sıcaklığın grafik, şekil ve dikişlerde yaratabileceği zararları önlemeye yardımcı olur,” diyor marka danışmanı ve Rob’s Rack arşivinin kurucusu Rob Gale.
Düzenli yıkama önemlidir. Ancak bazı inatçı, geçmişten kalma lekeler için bu yeterli olmayabilir. Daha hedefe yönelik bir yaklaşım gerekebilir. Ama abartma; bazen en basit yöntemler en iyi sonucu verir.
“Leke ve izlere karşı oldukça dikkatliyim,” diyor Too Hot’ın kurucusu Ollie Evans, özellikle Massimo Osti dönemine ait Stone Island tişörtleri söz konusu olduğunda. “Genellikle lekeyi fark ettiğim anda, bulaşık deteranı gibi basit bir sabunla lokal olarak temizlerim. Bunu oldukça etkili buluyorum. Ayrıca bebek mendilleri de taze lekeleri çıkarmada harika ve kumaş için oldukça nazikler.”
Alternatif olarak karbonat ve beyaz sirke karışımı da deneyebilirsin. İkisi bir araya geldiğinde kimyasal olarak tepkimeye girerek lekeyi dışarı çekmeye yardımcı olur. “Çok sert ovmamak önemli ve istediğin sonucu alamazsan işlemi birkaç kez tekrarlaman gerekebilir,” diyor Oxley.
Ne yazık ki bazı lekeler diğerlerinden daha kalıcı olabilir. “Eğer leke yağ ya da çamaşır suyuna bağlıysa tek çözüm tişörtü boyamak,” diyor Oxley. “Biz aslında renk solmuş birçok ürünü boyuyoruz ve sonuçlar genelde şahane oluyor. Çamaşır makinesi için Dylon kullanmanı öneriyoruz. İstediğin rengi tutturana kadar birkaç yıkama yapman gerekebilir. Ayrıca tişörtü boyadıktan sonra makineyi boş çalıştırmayı unutma ki bir sonraki yıkamada tatsız bir sürprizle karşılaşmayasın.”
Tişörtü nasıl kuruttuğun, nasıl temizlediğin kadar önemli. “Yıkandıktan sonra, altına havlu serilmiş bir yatak gibi düz bir yüzeyde kurutulmasını öneririm,” diyor Gale.
Kurutma makinesinden kesinlikle uzak dur. Pratik ve hızlı görünse de, tişörtlerini mahvedebilir, kumaşı yıpratır ve çekmeye neden olur. “Eski tişörtleri asla kurutma makinesinde kurutmam çünkü çok kolay şeklini kaybedebilirler; dikişleri bükülebilir,” diyor Evans.
“Yıkamanın dışında bakım, saklama şekliyle de ilgilidir – özellikle ıslakken asmayın! Dikişler ve yaka, askıda bırakıldığında zarar görebilir. Şekli korumak için katlayın ve doğrudan güneş ışığından uzak bir yerde saklayın,” diyor Gale.
Evans bu konuda işi bir adım öteye taşıyor, özellikle daha nadir parçalar söz konusu olduğunda. “En değerli vintage tişörtlerim evdeki gardırobumda asılı duruyor, kapı koluna takılı bir güve tuzağıyla ekstra güvenlik sağlıyorum. Çok dikkatli olmakta fayda var.”
Bu biraz kişisel tercihe bağlı ve vintage tişörtlerinden ne beklediğine göre değişir. Eğer yıpranmasını umursamıyor, delikler seni rahatsız etmiyorsa, elbette her gün giy. Sonuçta giysiler giyilmek içindir. “Tişörtlerin hareketsiz kalıp sertleşmesine izin vermeyin. Hava akışı vintage giysilerde, özellikle baskılı olanlarda çok önemli,” diyor Gale.
Eğer bu tişört senin için aşırı anlam yüklüyse, onları özel günler için saklamak daha akıllıca olur — tıpkı Travis Scott ve Alexander Skarsgård’ın kırmızı halıda arşivlik parçaları sahneye çıkarması gibi. “Vintage tişörtleri iyi durumda tutmanın en iyi yolu, onları çok az giymek. Bu kulağa bariz gelebilir ama çok işe yarar,” diyor Evans. “Ayrıca bu sana yeni tişörtler almak için bahanedir. Böylece birbirini yıpratmayan sağlam bir rotasyon oluşturabilirsin.”
BU İÇERİK İLK OLARAK BRITISH GQ WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
