Bir süredir James Bond 26 cephesinde sessizlik hakim. Sahne arkasında işlerin pek yolunda gitmediğine dair haberler çıksa da, bu yıl yeni Bond’un taç giyeceğine dair bir iyimserlik içindeydik. Ancak bugün, serinin 30 yıldır başında olan Barbara Broccoli ve üvey kardeşi Michael G. Wilson’ın, 2022’de 007 ile ilgili her şeyin haklarını satın alan Amazon MGM’e devredeceği açıklandı.
Bu iyi bir haber mi? Hayatta pek çok şey belirsiz olsa da, bahisçiler “Amazon MGM’nin yaratıcı kontrolü ele alması Bond’un geleceği için iyi mi kötü mü olacak?” gibi bir konuda bahis açsaydı, var olan (oldukça sınırlı) servetimin hatırı sayılır bir kısmını “kötü” tarafına yatırırdım.
İşte işin arka planı: 1951’de Barbara’nın babası Albert “Cubby” Broccoli ve Hollywood yapımcısı Irving Allen, İngiltere’de bir prodüksiyon şirketi kurdu. Bunun başlıca sebebi, Britanya topraklarında çekilen filmler için sunulan vergi avantajlarından yararlanmaktı. Şirket bir süre sorunsuz ilerledi, ta ki Broccoli ve Allen, Ian Fleming’in James Bond romanlarının film haklarını alıp almama konusunda büyük bir anlaşmazlığa düşene kadar. Allen, bu kitapların pek de yeterli olmadığını düşünüyordu.
Cubby, Allen’ı saf dışı bırakarak, Bond haklarının bir kısmını elinde bulunduran Harry Saltzman ile yeni bir ortaklık kurdu. Birlikte, bazı değişikliklerle Eon Productions’ı hayata geçirdiler. Böylece Cubby, sonraki 30 yıl boyunca Bond film serisinin arkasındaki beyin ve finans kaynağı oldu.
1995 yılına gelindiğinde, Cubby kontrolü kızı Barbara ve üvey oğlu Michael G. Wilson’a devretti. O zamandan beri ikili, serinin yönetim koltuğunu paylaşarak devam etti.
Ancak şu detay önemli: Cubby ve Saltzman’ın ortak olduğu dönemde, Saltzman mali zorluklar yaşadı ve Eon Productions’ın bağlı olduğu ana şirketin kendi payını United Artists’e sattı. United Artists ise daha sonra MGM tarafından satın alındı ve en nihayetinde MGM, 2022’de Amazon’un bünyesine katıldı. Böylece, Bond serisi bir yandan Bond’u sinemaya taşıyan adamın kızı ve üvey oğlu, diğer yandan ise dünyanın en büyük ikinci şirketi tarafından yarı yarıya kontrol ediliyordu. Ve şimdi, Broccoli ve Wilson, Bond haklarının ortak sahipliğini korumak için Amazon ile bir ortak girişim kurmuş olsalar da, yaratıcı kontrolü tamamen iş ortaklarına bırakıyorlar.
Bu, Bond’u nasıl etkileyebilir? En bariz yanıt şu: Cubby’den miras kalan geleneksel anlayış ve sorumluluk duygusuyla seriyi koruyan Broccoli ve Wilson’ın yerini, tamamen finansal motivasyonlarla hareket eden Amazon MGM aldığında, Bond’un altın madeni gibi görülüp her yönüyle sömürülmesi kaçınılmaz olabilir.
2019’dan beri yeni bir Bond filmi göremememizin temel sebebinin, Broccoli’nin, Amazon’a her şey tam anlamıyla hazır olmadan – senaryo, yönetmen, yeni Bond vb. – harekete geçme izni vermemesi olduğu söyleniyor. Amazon’un ise bu “kalite” meselesiyle pek ilgilenmediği ve sadece para kazanmaya odaklandığı iddia ediliyor.
Daha da endişe verici olanı, Jeff Bezos’un X’te hayranlara yeni Bond olarak kimi görmek istediklerini sorması. Bu, seçim sürecinde doğrudan bir rol oynayacağına işaret ediyor ve bu pek de iç açıcı bir durum değil.
Broccoli, şimdiye kadar Amazon’un önerdiği söylenemeyecek olsa da, TV dizileri, video oyunları ve bir kumarhane gibi Bond evrenini ticari bir makineye dönüştürecek fırsatlara direndi. Hatta Bond filmlerinin sinema perdesinde gösterilmesi gerektiğini, finansal mantık ne söylerse söylesin, Jeff Bezos’un iş dünyasına karşı savunmak zorunda kaldı. Ancak artık o da sahneden çekildiğine göre…
Tabii her şey yolunda da gidebilir. Belki Amazon her şeyi olduğu gibi bırakır ve Bond’un o klasik Hollywood dokusunu korumaya çalışır. Ama buna güvenmek hiç de akıllıca olmaz.
Şöyle bir bakalım: Amazon, Peter Jackson’ın yakın geçmişte hem eleştirel hem de gişe başarısı elde edilebileceğini kanıtladığı Yüzüklerin Efendisi markasını bile eline yüzüne bulaştırmayı başardı. Amazon’un Bond’a da aynı muameleyi yapmayacağının garantisi yok.
Belki bazı insanlar bunu istiyordur. Belki Bond’un Marvel evrenine benzer bir şekilde genişleyip TV dizileri, öncül hikayeler, köken anlatıları ve muhtemelen bir tema parkına dönüşmesini cazip bulanlar vardır. Ama çoğunluğun böyle düşündüğünü sanmıyorum. Asıl sorun, yaratıcı medya üretiminin giderek daha az sayıda kişinin elinde toplanması ve bu kişilerin, sanatın niteliğinden çok kârlılığına odaklanması. İnsanların ne istediği, artık göz önünde bulundurulması gereken bir şey olmaktan çıkıyor.
Biraz Fleming’in romanlarına benzemiyor mu? Sevilen bir kurumun antidemokratik bir şekilde ele geçirilmesi, perde arkasındaki para babalarının giderek artan baskısı… Ve tüm bunları durdurabilecek tek bir adam var… Kim bilir? Belki hala cebinde bir-iki numara vardır.
BU İÇERİK İLK OLARAK BRITISH GQ WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
