Birçok kişi bilmez ama kepek çoğu zaman günlük alışkanlıklarımızın sonucudur. Sadece estetik bir sorun değildir; saç derisinin sağlığının bozulduğunun da görünür bir işaretidir.
Saç derimiz de tıpkı vücudumuzun diğer bölgeleri gibi sürekli kendini yeniler. Normalde dökülen ölü hücreler o kadar küçüktür ki fark edilmezler. Ancak yenilenme süreci hızlanırsa eski hücreler yüzeyde birikir, birbirine yapışır ve kepek haline gelir.
Bu genellikle yetersiz veya yanlış bakım rutini nedeniyle olur. Bu yüzden kepeği kalıcı olarak yok etmek zor olabilir. Bu konuda Philip Kingsley Kliniği Başkanı ve trikolog Anabel Kingsley ile görüştük. Kingsley, kepeği kontrol altına almak isteyenlerin neleri yapması, nelerden kaçınması gerektiğini anlattı.
Anabel Kingsley, uluslararası tanınan saç ve saç derisi sağlığı uzmanıdır. Philip Kingsley markasının başkanı ve sertifikalı trikologdur. Doğum sonrası saç dökülmesi, beslenme ve saç dökülmesinin psikolojisi gibi konulara odaklanır. Londra ve New York’taki kliniklerinde bilimsel uzmanlığı bütüncül bakım anlayışıyla birleştirir.
Kepek, saç derisinden dökülen ölü deri hücreleridir. Bu aslında tamamen doğal bir süreçtir. Ancak bu döngü hızlanır veya bozulursa hücreler daha büyük parçalar hâlinde dökülür ve gözle görünür hale gelir.
Kepek, kuru ve ince yapılı olabileceği gibi yağlı ve topaklı da olabilir. Nedenleri arasında kuru hava, stres, hormon dengesizlikleri, aşırı ya da yetersiz sebum üretimi, hassas cilt bariyeri, yanlış ürün seçimi veya bazı maya türlerinin fazlalığı bulunur.
Kepek hijyen eksikliği anlamına gelmez. Aksine, saç kurutma makinesini çok sıcak kullanmak veya saçı her gün agresif biçimde yıkamak gibi “fazla bakım” davranışları bile kepeğe neden olabilir.
Çözüm, nedenine göre değişir: nazik formüller, antimikrobiyal içerikler, daha az ısı, daha az parfüm veya daha az sürtünme. Çoğu durumda kepek kolayca kontrol altına alınabilir. Sakalda bile görülebilir: Sakal kepeğinden kurtulmak için özel bakım ürünleri mevcuttur.
Kepek bir durumdur, kusur değil.
Kuru kepek, küçük, beyaz ve toz gibidir. Kuru veya hassas saç derilerinde görülür. Saç dokunulduğunda ya da koyu renk giysilerde hemen fark edilir.
Yağlı kepek ise daha iri, sarımsı ve yapışkandır. Aşırı sebumla birleştiği için “yağlı” görünür ve genellikle kaşıntı ya da kızarıklıkla birlikte seyreder.
Kepek, saç derisi dengesinin bozulmasıyla oluşur. Nedenler arasında:
Kuru hava, sıcak fön, sık yıkama → kuru saç derisi
Aşırı sebum üretimi (genetik, hormonal, stres kaynaklı) → yağlı, sarı kepek
Saç derisi mikrobiyomundaki mantarlar (örneğin Malassezia)
Hassas veya tahriş olmuş cilt bariyeri (parfüm, sert aktif maddeler, agresif şampuanlar)
Psikolojik veya fiziksel stres
Yanlış veya fazla ürün kullanımı (pomad, wax, yağ bazlı şekillendiriciler)
Egzama, seboreik dermatit, sedef gibi cilt hastalıkları
Kepek genellikle “yetersiz temizlikten” değil, bariyer, mikrobiyom, sebum ve yaşam tarzı dengesizliklerindenkaynaklanır.
Kepekle mücadelede en etkili yaklaşım: nazik bakım, antimikrobiyal içerikler ve saç derisi bariyerini güçlendiren bileşenler. İşte kısa sürede fark yaratabilecek 7 öneri:
Şampuan her gün kullanılmamalı ama düzenli temizlik önemlidir.
Kingsley, “Saçı düzenli yıkamak fazla yağı uzaklaştırır, bu da saç derisindeki mantarların çoğalmasını engeller,” diyor. Şampuanın masaj etkisi de ölü hücrelerin uzaklaşmasına yardımcı olur.
Yıkamanın ardından mutlaka bir saç kremi kullanılmalı. Vaktiniz varsa, cadı fındığı veya kafur içeren yatıştırıcı ve antimikrobiyal saç toniği de etkili olur. National Library of Medicine tarafından 2017’de yapılan bir araştırmaya göre, bu tür içerikler kepek tedavisinde “etkili ve iyi tolere edilen” seçeneklerdir.
Kepeği önlemenin ve tedavi etmenin yolu, nedenini anlamak ve hedefe yönelik bakım yapmaktır.
Kepek genellikle birdenbire ortaya çıkmaz. Şeker ve yağ oranı yüksek beslenme, stresi artıran yaşam tarzı, aşırı sıcak fön veya sık yıkama gibi alışkanlıklar cilt bariyerini bozar. Parfümlü veya tıkayıcı ürünler de tahrişi tetikler.
Aslında, kötü hijyen değil fazla bakım ya da yanlış ürün seçimi kepeği körükler. Nazik temizlik, dengeli beslenme ve sağlıklı rutinlerle saç derisini dengede tutmak mümkündür.
Kepek çoğu zaman zararsızdır. Ancak saç deriniz kızarık, iltihaplı veya ağrılıysa, kepek yaygın ve inatçı hale geldiyse ya da saç dökülmesi başladıysa bir dermatolog veya trikoloğa danışılmalıdır. Seboreik dermatit, sedef veya diğer cilt hastalıkları da benzer belirtiler gösterebilir ve özel tedavi gerektirir.
Evet, suyla seyreltilmiş elma sirkesi saç derisinin pH dengesini düzenler ve antibakteriyel etki sağlar. Ancak hassas ciltlerde dikkatli kullanılmalı ve mutlaka iyice durulanmalıdır.
Düzenli kullanımda genellikle 1–2 hafta içinde fark edilir bir iyileşme görülür. Ancak inatçı veya iltihaplı kepekte birkaç hafta sürebilir. Sonuç alınmazsa uzmana başvurulmalıdır.
Evet. Stres, bağışıklık sistemini ve cilt yenilenmesini etkileyerek sebum üretimini artırır. Bu da saç derisinde iltihaplanmaya ve kepeğe yol açar.
BU İÇERİK İLK OLARAK GQ GERMANY WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
