Zencefil ve ashwagandha’dan sonra sıra geldi ginsenge ve onun faydalarına. Bu konuda daha fazla bilgi almak için GQ, beslenme uzmanı ve diyetisyen Pascal Nourtier ile görüştü. Kendisi bize bu canlandırıcı kökün çok sayıda faydasını ayrıntılı şekilde açıkladı.
Köklü geçmişi olan tıbbi bir bitki olan ginseng, Asya’da binlerce yıldır canlandırıcı ve uyarıcı etkileri nedeniyle kullanılıyor. Efsaneye göre, bazı Çin imparatorları bu bitkiyi o kadar değerli buluyordu ki, onu gizlice saray bahçelerinde yetiştirtiyorlardı. Bu, 2000 yıldan daha uzun bir süre önceydi. “Ginseng” terimi esas olarak iki türe atıfta bulunur: Panax ginseng (Asya veya Kore ginsengi olarak da bilinir) ve Panax quinquefolius (Amerikan ginsengi). “Panax” ismi, Yunanca “panacea” yani “her derde deva” kelimesinden gelir ve bu da bu bitkinin geleneksel tıptaki tarihsel önemini gösterir.
Ginseng’in faydaları oldukça fazladır. “Genel anlamda vücuda destek olur; günlük yaşamda denge ve canlılığa gerçekten katkı sağlayabilir,” diyor Pascal Nourtier. “Ginseng, uzun vadede genel iyilik halini artırmak için değerli bir müttefiktir.”
Daha fazla enerji: Ginseng, fiziksel ve zihinsel canlılığı artırır; yorgunlukla mücadele etmeye yardımcı olur. “Enerji üzerindeki etkileriyle bilinir,” diye belirtiyor Pascal Nourtier. Bu çalışmaya göre ginseng, dayanıklılığı artırıyor ve yorgunluk hissini azaltıyor; bu da onu yeniden zindelik ve dinamizm kazanmak için doğal bir destek hâline getiriyor.
Strese karşı daha iyi direnç: Ginseng, stresli durumlarla başa çıkmada vücuda destek olur ve günlük baskılarla daha iyi baş etmeyi sağlar. “Strese karşı direnci artırır,” diyor uzman. Bu etkisini, vücudun stres etkenlerine verdiği tepkiyi düzenleyen adaptogen özellikleri sayesinde gösterir.
Bilişsel işlevlerin uyarılması: Ginseng, hafıza, odaklanma ve zihinsel performansı destekler. “Ashwagandha gibi diğer adaptogen bitkilerden farklı olarak ginseng, ginsenosid adı verilen ve fizyolojik etkilerini büyük ölçüde açıklayan özel aktif bileşenler içerir,” diye açıklıyor Pascal Nourtier. “Hem fiziksel hem de bilişsel düzeyde etki eder; bu da onu özellikle çok yönlü bir bitki yapar. Etkisi, çoğu adaptogenden daha uyarıcıdır.” Örneğin, yapılan bir çalışmada, özellikle hafif hafıza sorunları yaşayan kişilerde, bilişsel performans ve hafızada belirgin bir iyileşme gözlemlenmiştir.
Bağışıklık sisteminin güçlenmesi: Ginseng, vücudun doğal bağışıklık tepkisini destekler. 2021 tarihli bir Kore çalışmasına göre, Kore kırmızı ginseng özünün günlük alımı, sağlıklı yetişkinlerde temel bağışıklık hücrelerinin (T ve B lenfositleri) sayısını belirgin şekilde artırmıştır. Bu da enfeksiyonlara karşı doğal savunmayı güçlendirmede faydalı olabileceğini göstermektedir.
Fiziksel toparlanmanın iyileşmesi: Ginseng, fiziksel efor sonrası yenilenmeyi de destekler.
Ginseng’in özellikle antioksidan özellikleri sayesinde karaciğer üzerinde koruyucu bir etkisi olduğu görülüyor. Bu çalışmaya göre, ginseng önemli hepatoprotektif (karaciğer koruyucu) özellikler taşıyor. İçeriğindeki aktif bileşenler – özellikle ginsenosidler – toksinler veya ilaçların neden olduğu karaciğer hasarını sınırlamaya yardımcı olan antioksidan ve anti-inflamatuar etkiler gösteriyor.
“Ginseng kürü yapılabilir, hatta özellikle yorgunluk, uzun süren stres ya da iyileşme dönemlerinde önerilir. Genellikle bu tür kürler 3 ila 6 hafta sürer,” diye açıklıyor Pascal Nourtier. En doğrusu, sürenin, dozun ve kullanılacak ginseng formunun kişisel ihtiyaçlara göre ayarlanabilmesi için mikrobeslenme ya da bitkisel tıp alanında uzman bir sağlık profesyoneline danışmaktır—özellikle mevcut hastalıklar veya ilaç kullanımı varsa.
Bu, ginseng’in tüketim şekline (ekstrakt, toz, çay) ve içeriğindeki ginsenosid yoğunluğuna göre değişir. Ancak etkili bir günlük doz genellikle yaklaşık %4 ila %7 oranında ginsenosid içeren, standartlaştırılmış 200 ila 400 mg ekstrakt aralığında olur, diye belirtiyor uzmanımız. Sağlık uzmanlarının belirttiği dozlara sadık kalmak önemlidir.
Pascal Nourtier’ye göre, “Tonik etkisi nedeniyle sabah ya da öğleden sonra erken saatlerde almak en uygunudur. Gün sonunda alındığında, bazı hassas kişilerde uykuya geçişi zorlaştırabilir.” Gerçekten de ginseng, enerjiyi ve konsantrasyonu artırmaya yardımcı olan doğal bir uyarıcıdır. Bu yüzden, özellikle uyarıcılara karşı hassas olan kişilerde, akşam saatlerinde ginseng kullanımından kaçınmak uykunun bozulmaması açısından daha iyidir.
Ginseng farklı formlarda tüketilebilir: çay, toz, kapsül veya ampul şeklinde. Toz formu sıcak içeceklere karıştırılarak alınabilir. Seçim, kişinin tercihine ve aradığı etki yoğunluğuna göre değişir.
Önemli olan, kaliteli ürünler seçmektir. İdeal olarak ginsenosid oranı standardize edilmiş ve bir sağlık uzmanı tarafından önerilmiş ürünler tercih edilmelidir. Ginsengi eczanelerde, organik ürün mağazalarında ya da mikrobeslenme konusunda uzmanlaşmış sitelerde bulmak mümkündür. Kontrolsüz dozajlara sahip veya kirletici madde içeren ürünlerden kaçınmak için, tercihen organik tarımdan elde edilen, sertifikalı ürünleri seçmek son derece önemlidir.
Ginseng, canlandırıcı ve antioksidan özellikleri sayesinde genellikle yüz kremleri ve bakım ürünlerinde kullanılır. Kan dolaşımını harekete geçirmeye yardımcı olur; bu da cilde parlaklık kazandırabilir, cilt sıkılığını artırabilir ve yorgunluk belirtilerine karşı savaşabilir. Doğal bileşenleri hücre yenilenmesini destekleyerek kırışıklık görünümünü azaltmaya ve cildi kirlilik ya da stres gibi dış etkenlere karşı korumaya katkıda bulunur.
Uzmanımıza göre: “Ginseng, tam anlamıyla bir hastalığı tedavi etmez; ancak kronik yorgunluk, stres, bağışıklık düşüklüğü ya da konsantrasyon sorunları gibi durumlarda vücuda destek olur. Ayrıca, bazı hastalıklarda da tedaviye ek olarak, doktor gözetiminde tamamlayıcı bir takviye olarak kullanılabilir.”
Yani bu adaptogen bitki, belirli bir hastalığa doğrudan çare olmaktan çok, bedeni güçlendiren ve genel iyilik hâlini artıran bir destekleyici rol üstlenir.
Ginseng, kontrol altına alınmamış yüksek tansiyonu olan kişilerde, ciddi uykusuzluk sorunu yaşayanlarda ve tıbbi onay olmadan hamile ya da emziren kadınlarda önerilmez. Ayrıca, bazı ilaçlarla etkileşime girebilir—özellikle kan sulandırıcılar, diyabet ilaçları veya antidepresanlarla. Bu yüzden, düzenli ginseng kullanımı öncesinde mutlaka bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.
BU İÇERİK İLK OLARAK GQ FRANCE WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
