Çin ile süregelen ticaret savaşı ve artan gümrük vergileri konusundaki endişelerle birlikte, Çinli üreticiler Amerikalı tüketicilere cazip bir öneride bulundu: İkonik ürünleri bizden satın alın ve aracıları ortadan kaldırarak tasarruf edin.
Bu tedarikçiler geçen hafta TikTok’u adeta ele geçirdi; Lululemon, Hermès, Birkenstock ve daha birçok markanın favori ürünlerini nereden temin edebileceğinizi anlatan viral videolarla For You sayfalarını doldurdular. Videoların birçoğu kaldırılmış olsa da, mesaj Amerikalı tüketicilerin aklında yer etti.
Bazı izleyiciler, büyük Batılı markalara tepki göstermek amacıyla bu üreticilerden alışveriş yapacaklarına dair söz verdi—ancak aslında ne satın alıyorlar? Uzmanlar, doğrudan tedarikçilere yönelen tüketicilerin dikkatli olması gerektiğini söylüyor çünkü pek çok kişi bilinçli tercihler yapacak bilgiye sahip değil.
TikTok’taki tedarikçiler, favori markalarınıza ait her şeyi ürettiklerini iddia ediyor: Birkenstock sandaletler, Hermès Birkin çantalar, Lululemon spor kıyafetleri.
Bazı üreticiler, bu ikonik ürünlerin büyük ölçüde Çin’de üretildiğini ve logoların başka yerlerde eklenerek markaların bu ürünlerin ABD ya da Avrupa’da üretildiğini iddia etmelerine olanak tanındığını söylüyor. Yani bir şeyi istiyorsanız, onların elinde o var—logosuz şekilde—ve fiyatın çok daha altında. Bu ekonomik ortamda, kim böyle bir fırsata hayır diyebilir ki?
Şu anda kaldırılmış olan @senbags2 adlı hesaptan viral bir videoda, bir adam bir Birkin çantanın maliyetini oluşturan hammaddeleri—bir deri parçası, dikiş ipliği, donanım parçaları, kenar boyası, kuzu derisi astar, fermuarlar—ve işçiliği ayrıntılı olarak anlatıyordu. Hèrmes’in bu çanta için 38.000 dolar talep ettiğini, ancak fabrikadan çıktığında aslında maliyetin “bir Birkin için 1.400 Amerikan doları” olduğunu iddia etti.
8,5 milyon görüntülenmeye sahip başka bir videoda ise, Yiwu’daki bir fabrika çalışanı, markanın internet sitesinde 165 dolara satılan Birkenstock Boston terliklerini 10 dolara tanıtıyor. Dikkat çeken nokta ise, diğer videolarında bu ayakkabılardan “lüks terlik ve sandaletler” olarak bahsetmesi.
Bu videoların çoğu kaldırıldı. TikTok sözcüsü, platformun “düzenlemeye tabi, yasaklı veya yüksek riskli mal ve hizmetlerin ticareti ya da tanıtımı” politikasını ihlal eden içerik ve hesapları kaldırmakta olduğunu söyledi. Bu, sahte ürünleri de kapsıyor.
Muhtemelen değil. En iyi ihtimalle, bu ürünler oldukça iyi taklitlerdir; yani orijinal ürüne benzerler ama gerçek olduklarını iddia etmezler.
Küresel tekstil ve giyim sektörü danışmanı Margaret Bishop, lüks markaların gerçek tedarikçilerinin aynı ürünü doğrudan tüketicilere satmalarına asla izin vermediğini söyledi.
“Tedarik zincirleriyle yaptıkları sözleşmelerde, fabrikaların herhangi bir şekilde doğrudan satış yapması—logo olsun ya da olmasın, ürün tamamlanmış olsun ya da olmasın—kesinlikle yasaklanmıştır,” dedi Bishop.
Bir fabrika, logosuz bir lüks ürün sattığını iddia ediyorsa, bunu “ürünün fikri mülkiyet haklarına sahip markanın izni olmadan” yapıyordur, diye ekledi.
En kötü ihtimalle ise, bu ürünler yasa dışı sahte ürünlerdir ki bu durum, yasa dışı olmasının ötesinde pek çok nedenle zararlıdır.
Lüks ürün doğrulama şirketi Entrupy’nin CEO’su Vidyuth Srinivasan, işi gereği sahte ürünleri inceliyor. Entrupy tarafından test edilen binlerce sahte ürünün %60’ından fazlasının arsenik ya da kurşun gibi zararlı kimyasallar içerdiğini söyledi. Ayrıca, tüketiciler bu ürünleri kimin ürettiğini ya da uygun güvenlik standartlarına uyulup uyulmadığını da bilmiyor.
“Daha ucuz ve daha iyi olduğunu düşündüğünüz bir şey satın alıyorsunuz, markalara da büyük bir meydan okuma gibi geliyor; ama aslında kendinize zarar verdiğinizin farkında değilsiniz,” dedi Srinivasan.
Videolardaki üreticiler, ürünlerinin gerçekliği ve müşterileri hakkında belirsiz ifadeler kullanıyor ve bu durum tüketiciler için ciddi bir uyarı alarmı olmalı.
Dünya adaletsiz hissettirdiğinde—örneğin ülkenizin lideri gündelik ürünlerin fiyatlarını artıracak gümrük vergilerini duyurduğunda—tüketiciler, sahte lüks ürünlerin dünyayı daha adil hale getirdiğine inanma eğilimindedir, diyor Stockholm Ekonomi Okulu İşletme Organizasyonu Bölümü’nde yardımcı doçent olan Wiley Wakeman.
Ancak Wakeman’a göre, bunun doğru olduğuna dair hiçbir kanıt yok.
Tüketiciler, markaların yüksek fiyatlarını aşmanın bir yolunu bulduklarını düşünebilirler, ancak bu durum, pek de etik olmayan iş uygulamalarına katkıda bulunuyor olabilir. Ürünü doğrudan üreticiden alıyor olmanız, onun büyük markalarınkiyle aynı malzemelerle veya aynı işçilik koşulları altında üretildiğini garanti etmez.
“Modern Çin üretiminin büyük kısmı gerçekten etkileyici,” dedi Wakeman. “Harika işler çıkarabiliyorlar. Pek çok işçi oldukça iyi maaş alıyor, ama bu evrensel bir durum değil. Farklı üreticiler, farklı standartlar ve farklı motivasyonlardan oluşan bir yamalı bohça gibi.”
Pek çok marka Çin’deki fabrikaları ve tedarikçileri kullanıyor—ancak TikTok'ta görünenlerin bu markalı ürünleri üreten fabrikalar olması pek olası değil.
Hermès, internet sitesine göre ürünlerinin çoğunu Fransa’da üretiyor; üretimin yaklaşık dörtte biri ise İsviçre, İtalya, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Portekiz ve Avustralya gibi diğer ülkelerde gerçekleşiyor.
Birkenstock, internet sitesinde ürünlerinin çoğunu Almanya’da ürettiğini, kalanının ise Avrupa Birliği’ndeki diğer ülkelerde monte edildiğini belirtiyor.
Lululemon, Çin’deki tedarikçileri kullanıyor ancak artık silinmiş olan viral bir TikTok videosunda adı geçen fabrikayı kullandığı iddialarını reddetti. Markanın tedarikçi listesi internet sitesinde yer alıyor.
Başkan Trump’ın Çin ithalatına %145 oranında vergi getiren “Liberation Day” tarifeleri, mal fiyatlarının artacağına dair endişeleri artırdı. TikTok'ta çoğalan Çinli üretim videolarıyla birlikte, bu içerik üreticisi gibi 26,7 milyon görüntüleme alan bazı kişiler, doğrudan kaynaktan alışveriş yaparak gümrük vergilerinden kaçınabileceklerini söylüyor.
Ancak doğrudan satın alsanız bile bu vergilerden kaçamazsınız. Büyük olasılıkla bu maliyeti bir şekilde, ek bir ücretle ödeyeceksiniz. Yani ürünü daha ucuza alıyor olabilirsiniz ama onu kapınıza kadar getirmek yine de size daha pahalıya mal olacak.
Tekstil danışmanı Bishop, Çin merkezli birçok fabrikanın doğrudan tüketiciye satış yaptığını, ancak bunun giderek zorlaşabileceğini belirtiyor. DHL, kısa süre önce Çin'den ABD’ye yapılan 800 dolar üzeri yüksek değerli B2C (işletmeden tüketiciye) gönderimlerini askıya aldı. Bishop’a göre bu, Çin fabrikalarından mal temin etmek isteyen müşteriler için bir seçeneğin daha ortadan kalktığı anlamına geliyor.
Aracıyı aradan çıkarmak, aynı zamanda tüm tedarik riskini bizzat üstlenmek anlamına geliyor. Daha pahalı olsa da, tanınmış ve güvenilir bir markadan alışveriş yapmak, tüketiciye daha fazla güvence sunar çünkü aldığınız ürünün kaliteli olmasını—ya da en azından elinize ulaşmasını—sağlayan güvenlik mekanizmaları vardır.
“Eğer bir ürün aldınız ve kusurlu çıktıysa, bu ürün tanınmış bir marka ya da satıcıdan geldiyse, ürününüzü değiştirir ya da paranızı iade ederler,” diyor Bishop. “Ama ürün sahteyse, bu sizin sorununuz olur. Taklitse, bol şans.”
BU İÇERİK İLK OLARAK GQ US WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
