Seri İzlemeye Nasıl alıştık?
Geleneksel TV izleme alışkanlıkları terk edilirken, kah yasal olmayan internet siteleri, kah cillop gibi içerik servisleri dört bir yanı sardı. Bir bölüm daha diye geçen saatler Netflix kültürünü yıldızlaştırdı. Dizilerin kurgusu, olay örgüsü, tüm matematiği daha fazlasını istemeye yönelik planlanır oldu ve bölüm henüz biterken, ekranın sağ alt köşesi yenisi için geri saymaya başladı. Sırtımızdaki yastığı düzeltemeden yeni bölüme geçip koltuğa çakıldık. Öte yandan çok popüler dizilerin tüm sezonunu birden izlemezsek spoiler'lar yüzünden bu basit hazzımızdan olabilir, veya işyerindeki kahve sohbetinde yapılan kritiklere katılamayabilirdik.
BBC Ideas’a konuşan Dr. Riaz izlediğimiz dizilerdeki karakterlere bağlandığımızı ve onları gördükçe oksitosin salgıladığımızı söylüyor. Yalnızlar için yalnızlığın ‘pik yaptığı’ şu dönem ve sonrasında yalandan da olsa bu oksitosini kim istemez? Aynı psikoterapiste göre beynimiz kurgu veya gerçek olaylara karşı aktifleşme arasındaki farkı ayırt edemiyor. Belki de böylece, beyin yorulana kadar, aradığı aktifleşmeyi favori dizinin yeni sezonunda arıyor.
Muhtemel Bedensel Etkiler
Dijital platformların, izleme kültürünü domine etmesiyle, bu konudaki araştırmalar derinleşti. Günümüz teknolojisindeki cihazların radyasyon seviyeleri eskiye göre çok daha makul olsa da uzun süre, aralıksız seyir halinde kalmak en basit haliyle kuru ve ağrılı gözlere sebep oluyor. Keşke tüm etkiler iyi bir gece uykusuyla ortadan kalkabilecek kadar basit olsa.
ASAP Science’a göre koltukta, hareketsiz geçirilen uzun saatler obeziteye giden yoldaki bebek adımlar. Seri izleme ile seri yemenin sıkı dostluğu aşikar. Uzayan saatlerdeki şeker ve karbonhidrat davetleri her zamankinden daha çekici. Uyku öncesi ‘seri izleme’, vücudunda seri olumsuzluklara sebep olabilir. Ekranların mavi ışığı kaliteli uyku zamanından çalacağı gibi işi kronik uykusuzluğa kadar götürebilir. Geceleri yapılan seri izleme, yataktaki seri aktiviteleri de etkiliyor ve araştırmalar haftada 20 saatten fazla TV izleyenlerin sperm oranında %44 azalma görüyor.
Bu etkiler, hareketsiz hayat stilinin beraberinde geliyor. Yani vücudunu ve beynini rahatlatmak için gördüğün bu masum aktivite hareketsiz bir yaşam tarzı söz konusuysa pek de masum kalmıyor.
Dengelemek Mümkün mü?
Bir dizinin veya programın yeni bölümünü beklemek ve genel izleyici kitlesiyle yakın zaman diliminde izlemek bu basit deneyimin hazzını kişisel seviyede artırıyor. Game of Thrones’un final sezonunu beklemek, öncesinde teoriler geliştirip, sonrasında sahneleri kritik etmek neredeyse bölümlerden daha keyifliydi. Ara verip bekleyerek izlemek; bir nevi tatile çıkmadan önce yaşanan heyecan, tatil ve de sonrası deneyiminin çok küçük ölçekli örneği gibi.
Tüm sezonu sekiz saatlik bir maratonda bitirmek ise kimi zaman gerçek dünyadan uzaklaşıp iyi vakit geçirmenin cazip alternatifi. Birkaç uzmanın önerileri aynı yere çıkıyor;
-Eğer seri izlemeyi, yani binge-watching’i alışkanlık haline getiriyorsan ‘pause’ tuşuna basmaktan çekinme
-Ara verip dışarı bak ve evde bir iki tur at
-Bölüm aralarında ufak ev işi yapmak, çekici olmayan en işlevsel öneri
-Binge watching eğer tek başına, izole bir aktivite haline gelmeye başladıysa, imkan dahilinde bunu bir sosyalleşme aktivitesi olarak gör, ama söz konusu sosyalleşme olası bir flört veya partnerle olacaksa netflix and chill’in konjonktürdeki anlamı malum.
Alt tarafı bir dizi seyredip keyiflenelim dedik olay nerelere geldi diyorsanız, işin maksimum fayda boyutundaki bilimsel formülü; dış dünyayla dengeli bir rutinde, aktif bir hayat tarzında günde 2 saate kadar izlemek. Bu sorunun da 100% net doğru cevabı olmadığı gibi; dizi var bekletmelik sindirmelik, dizi var seri izlemelik. İki kategori için de 3’er öneri ile bitiriyorum.
Seri İzlemek İçin:
Westworld
Sezon aralarını 1.5 yıl tutan ve haftalık yayınlanan Westworld gizemini çözerken, dramasının da hakkını vermek tam konsantrasyon istiyor. İlk iki sezonda birden fazla zaman çizelgesinde ilerleyen olay örgüsünden sıkılıp çıktıysanız geri dönün. Alt metinlerin derinliğini kaybetmeden daha sakin devam eden 3.sezonla birlikte, yapım doyurucu bir bilim kurgu sunuyor.
American Crime Story
Ryan Murphy evreninde başı sonu belli olaylar bile öyle anlatılır ki sonra ne olacak diye merak edersin. İlk sezon O.J. Simpson davasının işlendiği, ikinci sezonda, Gianni Versace suikastini anlatan yapıma bazen olayların gerçek kahramanlarından itirazlar geliyor. Fakat bölümler yıllar sonra da olayları bu şekilde hatırlatacak etkide.
The Morning Show
Medya ve eğlence sektöründeki taciz sorunu neredeyse bir kültür haline dönüşmüşken Apple, elini taşın altına koyup yıldızlı bir kadroyla çok iyi planlanmış bir dizi ortaya koydu. Bir sabah programı anchor’ının ekranda görünen taciz meselesinin ardında neler yaşanabileceği tüm detaylarıyla anlatılıyor.
Ara Verip İzlemek İçin:
Normal People
Yılın hit drama romansında başrollerin hayatlarından kesitleri izliyoruz. Sanki onlar yaşamış ve biz de bazı dönemlerine tanık oluyoruz. Yolları böyle aralıklı kesişirken izleyenlerin de bölümler arası birkaç gün vermesi ideal.
Succession
Sarkazmın doruklarındaki dizide ironi adeta bir aksesuar. Roy ailesinin yaşadıkları ve yaşattıkları hem çok uzak hem çok inandırıcı ve yoğun. Karşınıza çıktığında platform menülerinde yer alan basit tanıtıcı metinlere aldanmayın. Zengin ötesi ailenin bazen soğuk bazen sıcak savaşını ara verip izleyin.
Sharp Objects
Promosyonu çok yapılmamış iyi işlerden Sharp Objects bir mini dizi. Amy Adams başrolde. Travmalar birbirini kovalayıp gün yüzüne çıkarken flashback'ler bazen fazlaca depresif olabiliyor. Karanlığına ara vermekte fayda var.
