Eğer bir penisiniz varsa, öyle veya böyle hayatınızda bir noktada isteseniz de sertleşemeyeceğiniz bir zaman gelecek. Aniden, bir veya iki kez sertleşememek endişelenmenizi gerektirecek bir soruna işaret etmez. Ancak tekrar tekrar ereksiyon olma veya ereksiyona sürdürme konusunda sorun yaşıyorsanız, bu konuda aksiyona geçmeniz gerekiyor olabilir. EB diyebilmemiz için belirli kriterler sıralayamıyoruz. Çünkü ne kadar sıklıkla sertleşmeniz gerektiğiyle ilgili genelgeçer bir kural yok, çok kişisel bir durum. Ama sonuçta sizi en iyi siz tanıyabilirsiniz. Penisinizden veya penisinizin performansından yorulduysanız doktora gitme zamanınız gelmiş olabilir. Ama hangi doktor? Doktor size nasıl yardımcı olabilir? Bir ömür tedavi mi görmeniz gerekir? İlaç tedavisi mümkün müdür? Bu soruları ve çok daha fazlasını iki uzmana sordum. Utah Üniversitesi'nden ürolog Darshan Patel ve New York City seks terapisti ve Love Worth “Making: How to Have Ridiculously Great Sex in a Long-Lasting Relationship” kitabının yazarı Stephen Snyder sizler için cevapladı. İşte EB’ye dair öğrendiğim her şey;
Ereksiyon Bozukluğu ne sıklıkta görülür?
Her iki doktora göre, yaygın olarak belirtilen istatistik, herhangi bir yaş grubunda EB yaşayan kişilerin yüzdesi kendi yaşlarına yakın. Yani 40 yaşındakilerin yüzde 40'ı ve 70 yaşındakilerin yaklaşık yüzde 70'i EB yaşıyor. Bu veriler ne yazık ki sadece tahmine dayalı ve çoğu kendi kendine raporlanmış durumda. Ancak istatistik her ne olursa olsun, kaç yaşında olursanız olun, sertleşme veya sertliği sürdürme konusunda sorun yaşıyorsanız, yalnız değilsiniz.
Doktora ne zaman gitmek gerekir?
Dr. Patel, “Tıbbi bir değerlendirmenin gerekliliği için bu konuda belirlenmiş bir tanım yok. Bir şeylerin yanlış olabileceğini düşünüyorsanız doğrudan doktora danışın” diyor. Dr. Snyder ise “Erkeklerin çoğu penislerinin onlara bir şeylerin yanlış olduğuyla ilgili uyarılarda bulunmasına rağmen seks yapmaya devam etmeye çalışıyor. Bunu yapmamalısınız" diye uyarıyor. Doktorun son söylediği gerçekten önemli çünkü EB’nin bazı nedenleri kardiyovasküler veya başka ciddi hastalıklara dayanıyor olabilir. Sorun yaşamaya başladığınızı hissettiğinizde bir doktora danışmak en iyisi.
Hangi doktora gitmek gerekir?
Halihazırda düzenli olarak gittiğiniz bir doktorunuz varsa konuyla ilgili önce ona danışabilirsiniz. Muhtemelen ilaç verir. Eğer hapların yardımcı olmadığını düşünüyorsanız, yan etkiler yaşıyorsanız veya tek endişeniz EB ise, bir üroloğa gitmek en iyisi olur. Genelde ürologların sunduğu daha geniş tedavi seçenekleri oluyor. EB’nin kaynağına bağlı olarak Synder gibi bir seks terapisti de yardımcı olabilir. Dr. Synder bu durumu şöyle açıklıyor: "Eğer tıbbi bir sorun yaşadığınızı düşünüyorsanız - örneğin, kendi başınızayken bile asla %100 sertleşemiyorsanız - o zaman ilk önce bir ürologa gitmeniz gerekir. Sorun psikolojik görünüyorsa - örneğin, kendi başınıza erekte olabiliyorsanız ancak bir partnerle birlikteyken sertleşemiyorsanız - o zaman en iyi seçeneğiniz ilk önce bir seks terapisti görmek olabilir. Elimizdeki veriler, vakaların sadece %20'sinde EB’nin tamamen psikolojik olduğunu gösteriyor. Her ne olursa olsun, EB yaşıyorsanız veya yaşadığınızı düşünüyorsanız mümkün olan en kısa zamanda bir doktorla görüşün.
Ereksiyon bozukluğunun sebepleri nelerdir?
İnsanlar eskiden EB’nin tamamen psikolojik bir sorun olduğuna inanıyorlardı ve genellikle performans kaygısı veya güvensizlik sebebiyle ortaya çıktığını düşünüyorlardı. Şimdi bunun böyle olmadığını biliyoruz. Aslında, EB'nin psikolojik faktörlerden (anksiyete veya depresyon gibi) ziyade organik faktörlerden (kardiyovasküler sorunlar, diyabet veya ilaç gibi) kaynaklanması daha yaygın. Cevap genellikle karmaşık sağlık sorunlarının bir araya gelmesinde yatıyor; bazen organik kaynaklı EB, seks konusunda endişeye yol açabilir, bu da sertleşmeye ve sertliği devam ettirmeye pek yardımcı olmaz. Dr. Patel "Gördüğümüz en yaygın neden vaskülojenik EB veya penise giden kan akışıyla ilgili sorunlardan kaynaklanıyor" diyor. EB yaşayan erkeklerin mutlaka kontrole gitmesi gerektiğinin özellikle altını çiziyor ve sözlerine şöyle devam ediyor “EB en sık gördüğümüz kardiyovasküler hastalıklardan kaynaklanıyor olabilir ve bu hastalıkların erken tespiti hastayı kardiyovasküler sorunlara bağlı kalp krizi, felç, yüksek tansiyon gibi rahatsızlıklardan korumamızda erken tanıya yardımcı olabilir.”
İnsanların EB yaşamasının pek çok farklı sebebi de olabilir; kullandıkları diğer ilaçların yan etkileri, felç, tiroid hastalığı gibi... Örneğin diyabetli kişilerde EB oranı normal popülasyondan çok daha yüksektir. Bununla birlikte, genç erkeklerde yapılan araştırmalar, iş stresi gibi psikolojik faktörlerin yaşlı erkekler için olduğundan daha büyük bir rol oynadığını gösteriyor.
En yaygın tedavi seçenekleri neler?
İlk olarak, doktorunuz muhtemelen tıbbi geçmişinize ve yaşam tarzınıza bakacaktır. Dr. Patel'e göre antidepresanlar, nöbet önleyici ilaçlar ve yüksek tansiyon ilaçları gibi bazı ilaçlar EB'ye sebep olabilir. Ek olarak, alkol ve tütün kullanımı, kilo, stres gibi diğer yaşam tarzı faktörleri de önem taşıyor. Yaşam tarzı değişikliklerinin ötesindeki ilk tedavi seçeneği, genellikle hap şeklinde bir pde5 inhibitörü (herkesin de bildiği markalar) reçete etmek olacaktır.
İlaç kullanmaya başlamadan önce bilmemiz gerekenler?
Dr. Synder, hapların alınmasıyla ilgili bazı doğru bilinen yanlışlardan bahsediyor. Öncelikle, hapların size otomatik/kendiliğinden gelişen bir ereksiyon sağlamadıkları için fiziksel EB kadar psikolojik EB için de yardımcı olabileceğini söylüyor. Ona göre, pde5 inhibitörleri “beyinden penise giden pozitif sinyalleri güçlendiriyor. Performans kaygısı gibi olumsuz duygularla mücadele etmeye çalışıyorsanız bu durumda haplar işe yarayabilir.” Ancak hastalara hapları alıp sertleşmeyi beklememeleri gerektiğini de hatırlatıyor. Bunu hoparlör ve plak metaforyla açıklıyor - "Hoparlörün sesini istediğiniz kadar açabilirsiniz, ancak bir plak çalmadıkça hiçbir şey duyamazsınız."
Hap kullanmanın ne gibi zararları var?
Dr. Synder, “Bildiğimiz kadarıyla haplar fiziksel bağımlılığa sebep olmuyor. Ancak, hapsız kendinizi çıplak hissetmeye başladığınızda kesinlikle psikolojik bağımlılık yaratmaya başladığını söyleyebiliriz. Genellikle psikolojik EB'si olan erkeklere bu ilaçları eğitim çarkları gibi düşünmelerini tavsiye ediyorum. Hapları penisi harekete geçirmek için kullanın, kendinize güveniniz geldiğinde hayatınızdan çıkartın” diyor. Yan etkilere gelince, Ulusal Tıp Kütüphanesine göre en yaygın olanları baş ağrısı, kızarma, burun tıkanıklığı, nazofarenjit ve hazımsızlık. Tabii 4-6 saatten uzun süren sertleşme olursa mutlaka bir doktora başvurmanız gerekiyor.
Başka tedavi yöntemleri var mı?
Aslında birkaç tane daha tedavi yöntemi var – bazıları tamamen bilimsel değil. Online olarak satın alınabilen ve reçete gerektirmeyen vakum cihazları var. (Bunlar en az 1874'ten beri var ve 1917'de ABD'de patenti alındı). Başka bir seçenek de, pde5 inhibitöründe bulunan aynı tür ilacı cinsel ilişkiden önce penisin tabanına enjekte etmek olabilir. Dr. Patel, bu yöntemin erkeklerin büyük bir kısmında çok iyi çalıştığını ve dozu sağlıklı bir şekilde artırma konusunda çok fazla esneklik payı olduğunu, çünkü bu yöntemde kötü olabilecek yan etkilerin hiçbirini görmediğinizi söylüyor. Dr. Patel bu yöntemin daha az yaygın olduğunu ve bazı hastalarda yanma hissine neden olabileceğini söylese de, üretranıza koyabileceğiniz ve çözünen bir pelet (ufak top şeklinde bir madde) de tedavi yöntemleri arasında var.
En yüksek memnuniyet oranına sahip tedavi, aynı zamanda en radikal seçenek de olan erektil dokuyu protez bir cihazla değiştirmek için yapılan cerrahi yöntemi. Bu yöntem size temel olarak, skrotumun içine yerleştirilmiş bir açma ve kapama pompası aracılığıyla isteğe bağlı bir ereksiyon sağlıyor. Dr. Patel, bu ameliyatın "orgazm olma yeteneğinizle veya penisin ucundaki şeyleri hissetme yeteneğinizle ilgili hiçbir şeyi değiştirmediğini, sadece iyi bir sert ereksiyon olup olmadığını kontrol ettiğini" açıklıyor. Bu tedavinin en yüksek memnuniyet oranına sahip olduğunu, ancak genellikle çoğu erkeğin bu yöntemi denemeden önce diğer daha temel tedavileri denemek istediğini belirtiyor.
EB tedavisi ne kadar sürüyor?
Dr. Synder bunun birkaç faktöre bağlı olduğunun altını çiziyor: “EB sonucunun tıbbi nedenlerden mi veya psikolojik mi olduğu, eşinizle olan ilişkinizin genel olarak mutlu olup olmadığı, işleri karmaşıklaştırabilecek başka duygusal sorunlarınız olup olmadığı, ve bunun gibi daha birçok faktörden kaynaklanıyor olabilir." Bazı insanlar bir veya iki seansta sorunu halledebilir veya kolay bir çözüm yolu bulabilir. Diğerleri ise daha fazla yardıma veya birden fazla tedaviyi denemeye ihtiyaç duyabilir. Dr. Synder, "Tıbbi EB genellikle uzun süreli tıbbi tedavi gerektirir, çünkü EB'nin çoğu tıbbi nedeninin bir çaresi yoktur ancak psikolojik temelli EB’nin uzun süreli tedavi gerektirmediğini” söylüyor.
Nedeni her ne olursa olsun, çoğu EB tedavi edilebilir veya en azından çaresi bulunabilir. Atmanız gereken ilk adım ise tabii ki bir doktora görünmektir.