Banksy, Laugh Now But One Day We'll Be In Charge, 2002, Fotoğraf: CHRISTIE'S
1990’lardan beri sanatı sokakla buluşturan ve aktivist kimliğiyle de bilinen Banksy’nin eserleri konuşturmaya devam ediyor. Tartışmalı birçok grafiti sonrası eserleri belgesellere konu oldu ve kült haline geldi. Anonim olmasına rağmen Gazze’deki Batı Şeria Duvarı da dâhil olmak üzere halka açık birçok yerde eserlerini görmek mümkün. Banksy, eserlerinin fotoğraflarını veya kopyalarını satmıyor ancak sanat müzayedecilerinin grafitilerini satmaya çalıştıklarını biliyoruz. Bu da bir nevi sanat eserinin ortadan kaldırılma sorununu çözmüş oluyor. Telif hakkının ezikler için olduğunu söyleyen ünlü sanatçı için kötü haber geldi: Banksy, ünlü maymun eserine karşı ikinci ticari marka davasını kaybetti.
“Şimdi gülün ama bir gün başınızda biz olacağız”
2002 yılında Laugh Now ismindeki sanat eserinde bir maymunun üzerinde asılı olan kâğıtta böyle yazıyordu. Anlamıysa ağır tahta altında kalan maymunun çökmüş omuzları ve çökük gözleri ile birlikte onun ezildiğini veya köleleştirildiğini göstermesi. Geçtiğimiz bir senedeki ikinci davası sonuçlandı. Davanın karşı tarafında İngiliz sanatçının, eserinin tebrik kartlarını yayınlayan ve satan şirket Full Color Black Limited vardı.
Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi ise geçtiğimiz günlerde ticari markanın geçersiz olduğunu duyurdu. Karara göre asıl suçlanması gereken kişi ise Banksy. Bunun dışında kararın sanatçının aleyhine sonuçlanmasının bir başka sebebi de kimliğinin belirsiz olması. Banksy'nin anonim olmasından dolayı mahkeme, sanat eserini telif hakkı yasaları kapsamında koruyamayacağına karar verdi. Avrupa Birliği'nin bu kararı sanatçı için daha ciddi kayıplara yol açabilir. 2007’deki Wall and Piece adlı kitabında telif hakkını ezikçe bulan sanatçının isimsiz kalmaya devam etmeyi tercih etmesi diğer eserlerini de tehlikeye atıyor. Gazze’de bulunan ve saldırganın elinde molotof kokteyli yerine bir buket çiçek olan Flower Bomber eseri için de önümüzdeki haftalarda kötü bir haber gelmesi olası.
Banksy’nin maymun imajı üzerindeki ticari marka başvurusu, sanat eserlerinin ticari markalar yoluyla tekelleştirilmesi ve teminat sorunu ile ilgili daha geniş sorunları gündeme getirdi. Kim bilir belki de davalar Banksy’nin kimliğini ortaya çıkaracak.
''DİJİTAL VAHŞİ BATI''DA NELER OLUYOR?
