Adı üstünde; Taht Oyunları. Bitmeyen bir taht mücadelesini ve iktidar savaşını anlatıyor kitap serisi ve devamında gelen dizi. Kurgu bir dünyada sürekli muktedir olmaya çalışan aileler ve mücadeleleri, şu an yaşadığımız dünyaya göndermelerle, özellikle politik olarak içinde bulunduğumuz dönemle kurulan ciddi benzetmelerle anıldı hep. Gayet doğal olarak bu kadar iktidar mücadelesi ve savaşın olduğu bir dünya her ne kadar kurgu olsa da ekonomisi, üstüne araştırmalar ve tezler yazılabilecek kadar gerçek!
Bu araştırmalardan en takdire şayanı Auburn Üniversitesi’nden Matt McCaffrey’e ait. McCaffrey, Game of Thrones evrenindeki ülkeleri teker teker inceleyerek ekonomik analizlerini yapıyor. Son derece ilginç sonuçlar var tezinde. McCaffrey’e göre serinin yazarı George Martin bu hayal dünyasını çok sıkı tarih çalışarak gerçek dünyaya, ciddi bir tarih altyapısına dayandırmış. Bu nedenle de tüm olaylar son derece gerçek ve ayağı yere basan ekonomik tezlerle açıklanabiliyor.
Örneğin Game of Thrones dünyasındaki devletlerin üç gelir kaynağı var: Borç (yani kredi almak), vergi gelirleri ve para basmak. Tüm taht mücadelesi boyunca ailelerin (yani devletlerin) bu üç finansal seçeneği konjonktürel olarak farklı farklı kullanmasını ve sonuçlarını izliyoruz.
Misal, ilk yöntem; yani başka devletlerden alınan borç, şimdiki tabirle kredi. Tüm ailelerin yani feodal devletlerin birer sloganı var. Lannister’larınki “Bir Lannister her zaman borcunu öder!” Borç bu kadar önemli; kredi alan ve veren devlet arasındaki ilişki doğru yürümezse çoğunlukla kanlı savaşlarla ve işgallerle sonuçlanıyor. O zamandan bu zamana değişen bir şey yok yani. Borç konusu öyle önemli ki, karşımıza merkez bankalarını hatta ilerleyen zamanlarda Braavos Bankası’nı çıkarıyor; bu da iddialara göre modern dünyadaki IMF ve Dünya Bankası’nı temsil ediyor.
İkinci finansal politika, vergi düzenlemeleri. Tüm eserde halkların vergilerden ne kadar mustarip olduğunu, fakirlikle nasıl mücadele etmeye çalıştıklarını ve bunun nasıl taht kavgasına dönüştüğünü görüyoruz zaten. Ayrıca dikkatli gözler özellikle zenginlere uygulanan ayrı vergilerden defalarca bahsedildiğini görecektir ki bu da günümüzün lüks tüketim vergisi. Game of Thrones dünyasındaki üçüncü ekonomik yöntem, para basmak. Enflasyona neden olduğu ve iktidarları sürekli geçici olarak kurtarıp halkı reel anlamda fakirleştirdiği için en az istenilen ama en çok başvurulan yöntem. Yine değişen bir şey yok!
Emtialara dayanan zenginliğiyle günümüz ekonomisindeki körfez ülkelerini ve belki de Rusya’yı Westeros temsil ediyor olabilir mi? İhtiyacı olan herkesin son çare olarak istemeye istemeye gidip borç aldığı fakat devamında borç veren olmanın lüksüyle ülkelerin politikasında belirleyici olan Braavos Bankası tanıdık mı mesela? Cersei Lannister’ın “Artık borç alamayız, kendi merkez bankamızı kuralım” demesi ama Braavos Bankası’na yani küresel sermayeye kafa tutan kimsenin iktidarda kalamaması? Tahtın hep bir adım gerisinde olmasına rağmen esas yönetici olan (artık aramızda olmayan) Tywin Lannister’ın tahtın finansörü olması?
Onlarca örnek sayılabilir ama sonuç gayet net: Bu sanal dünyada bile güç mücadelesinin en büyük dayanağı, her zaman ekonomi! Şu üç günlük Game of Thrones âleminde iktidarı ejderhalar ya da devler almadığı, insanlar işbaşında olduğu sürece de para her zaman esas mesele olacak gibi görünüyor. Yani maalesef hayal dünyasında bile, tahtın olduğu her yerde, mesele her zaman tamamen duygusal!
Game of Thrones’un bir bölümü ortalama 6 milyon dolara mal oluyor. Dizinin sadece ilk sezonu Amerika’da 350 bin adet satarken internetten yasal olmayan şekillerde 4.3 milyon kez indirilmiş! Üçüncü sezonun toplam izleyici rakamı 14.2 milyonken dizi ağırlıklı çekim bölgesi olan İrlanda’ya da ciddi bir turizm getirisi sağlamış. O kadar ki Kuzey İrlanda Yatırım Ajansı ve Turizm Ofisi diziye çekimleri aynı bölgede sürdürmeleri için 15.3 milyon dolarlık destekte bulunmuş.
Dizi kendi ekonomisini de çoktan oluşturmuş durumda. DVD, lisanslı ürünler, kitaplar derken yaşayan bir ekonomi var ortada. Dizinin gösterildiği kanalın sahibi olan Time Warner grubu 2014’ün ilk çeyreğinde 1.3 milyar dolar kâr açıklamıştı. Rakam bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 9 yükseliş göstermiş. Ve tabii tüm dünya yeni bölümleri izlemek için kışın gelmesini bekliyor. Game of Thrones’un yeni sezonu 24 Nisan’da başlıyor.
