Yaz yaklaşırken ChatGPT’yi kilo vermek için kullanmayı hiç düşündünüz mü? Bu dönem, kilo verme ve diyete başlama fikrinin yeniden gündeme geldiği zamanlardan biri. Çünkü artık kışın fazlalıklarından kurtulmanın zamanı geldi. Üstelik yapay zekânın hayatımıza girmesiyle her şey biraz daha kolay hale geldi. Bazı insanlar çiftler arasındaki sorunları bile yapay zekâ ile çözmeyi denedi. Belki de bazıları şimdiden ChatGPT’ye dengeli menüler ve kilo verme amacıyla diyet programları hazırlatmıştır bile. Çünkü bu, bu baharın yeni trendi. GQ olarak biz de bu yeni trendin risklerini ve sınırlarını öğrenmek için diyetisyen ve beslenme uzmanı Vanessa Bedjaï-Haddad ile konuştuk.
ChatGPT, beslenme alışkanlıklarını iyileştirmek isteyenler için iyi bir başlangıç noktası olabilir. Uzmanımız şöyle açıklıyor: “Bu bir araç olarak kalıyor ama belirli bir bağlamda nasıl kullanılacağını bilmek gerekiyor. İnsanlara bazı şeyleri oturtmakta yardımcı olabilir, dengeli öğün fikirleri sunabilir.” Yapay zekâ sayesinde, cinsiyet, kilo ve fiziksel aktiviteye göre kişiselleştirilmiş bir beslenme planı oluşturmak mümkün. Bu araç aynı zamanda beslenme konusunda genel bilgiler verebilir, tarifler önerebilir ve hedeflere ulaşmak için günlük motivasyon mesajları bile gönderebilir. Uzmanımız ekliyor: “Motivasyonel bir tarafı da var: Yapay zekâdan her gün sana destekleyici mesajlar göndermesini isteyebilirsin.”
ChatGPT’yi tek başına bir zayıflama koçu olarak kullanmanın bazı riskleri var. Vanessa Bedjaï-Haddad’a göre en büyük sorunlardan biri, duygusal boyutun hesaba katılmaması: “Somut olan her şeyi yapabilir. Ama asıl zor olan, duygusal taraf: Bir diyetisyenle yapılan görüşmede kendine sorular sormak, terapistle kurulan etkileşim, nasıl hissettiğini anlamak, ne kadar dayanabileceğini görmek… Bunların hepsi birer insan ilişkisi. Dinlenmek, duygusal olarak anlaşılmak gibi boyutlar var ki ChatGPT bunları sağlayamaz.”
“ChatGPT, bir kişinin herhangi bir hastalığı, aldığı tedaviler ya da yeme bozuklukları olup olmadığını ancak ona söylerseniz dikkate alır. Ama yine de doğru soruları sormayabilir. Her şeyi hesaba katmadığı için, bazen uygun olmayan önerilerde bulunabilir,” diye açıklıyor Vanessa Bedjaï-Haddad.
Bu araç ne teşhis koyar ne de kilo verme sürecinin bağlamını anlamaya çalışır; en önemlisi de hiçbir şekilde terapötik bir takip sunmaz. “Bu bir etkileşim değil. Bir profesyonel gibi kendi deneyimlerinden yola çıkarak bir şey öneremez. Bizler ise hastalarımızda neyin işe yarayıp yaramadığını bilerek, kendi deneyimimize dayanırız,” diye ekliyor uzman.
ChatGPT’nin 7/24 ulaşılabilir olması güven verici görünebilir – örneğin gece 11’de gelen bir yeme krizinde ona yazabilirsiniz – fakat bu durum bir tür bağımlılığa da yol açabilir.
Uzmanımız şöyle diyor: “Sağlık uzmanlarının amacı hastaları kendi kendine yetebilen bireyler hâline getirmektir. Oysa yapay zekâ ile bazı kişiler, kendi beslenmelerini tanımak ve yönetmek yerine yemeklerinin fotoğraflarını bile gönderiyor.”
Ve en önemlisi, yapay zekâ yeme bozukluklarını ya da bedenle ilgili rahatsızlık hissini tespit edemez. Vanessa Bedjaï-Haddad şöyle diyor: “Fazlalığı telafi etmek için bir çözüm sunabilir ama suçluluk duygunuzu azaltmaya çalışmaz. Gerçekten kilo vermeye ihtiyacınız olup olmadığını da size sormaz.”
Bu soruyu uzmanımıza sorduğumuzda, Vanessa Bedjaï-Haddad durumu şöyle değerlendiriyor: “Bunun sağlığa zararlı olduğunu düşünmüyorum. Ama kalıcı alışkanlıklar oluşturmak için doğru bir yol da değil. Asıl risk, bu programı uzun vadede sürdürememek ve bu nedenle verilen kiloları geri almak. Buna bir de kendine güven eksikliği ekleniyor.”
Tehlike, bir hastalık ya da tedavi söz konusu olduğunda ve bu bilgiler yapay zekâ ile paylaşılmadığında gerçek bir risk hâline geliyor. “Bazı gıdalar, bazı ilaçlarla uyumsuz olabilir ve ChatGPT bunu bilemez,” diye açıklıyor beslenme uzmanı.
BU İÇERİK İLK OLARAK GQ FRANCE WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
