Bu sabah ofise gitmeden hemen önce doğal meyve&sebze ürünleri satan dükkana uğradım ve doğruca zencefil shot'larına yöneldim. Ve evet, yılbaşı gecesi gece yarısına ulaşmış gibi hepsini tek seferde içtim. Bu benim için bir ritüel haline geldi. Ne zaman kendimi biraz kötü ya da keyifsiz hissetsem, zencefilli shotlar ilk savunma hattım oluyor. Ama... gerçekten işe yarıyorlar mı?
Zencefilin genel sağlık sorunları için geleneksel bir bitkisel ilaç olarak kullanılması fikri ilk olarak 5.000 yıl önce Çin ve Hindistan'da ortaya çıkmıştır. Günümüze geldiğimizde ise TikTok'çuların ve Çok Ünlü Kişilerin sıkı sıkıya bağlı olduğu bir kök haline geldi; Selena Gomez 2016 yılında Carpool Karaoke'de zencefil shot'larını destekleyen abonelerden sadece biri. Ve trend platformu Glimpse'e göre, zencefilli shot aramaları son birkaç ayda neredeyse yüzde 40 oranında arttı.
2020 yılında Shape Magazine'e verdiği bir röportajda oyuncu Anna Kendrick şöyle demişti: "Gücümü zencefilden alıyorum... Eğer seyahat ediyorsam ve zencefil yiyemezsem kendimi hasta hissederim. Bir keresinde üç aylığına Almanya'ya gitmiştim ve sıkılmış meyve suyu satan bir yer bulamamıştım. Bu yüzden kendim yapmak için bir meyve sıkacağı ve bir demet zencefil aldım çünkü beni hayatta tutan tek şeyin bu olduğuna emindim."
Zencefil shotları yavaş ama emin adımlarla pek çok kişinin diyetine sızdı ve temelde taze zencefil kökü suyuyla yapılan konsantre içeceklerdir. Zencefil oldukça baharatlı olabildiğinden ve tek başına pek de hoş olmadığından, shot'lar biraz daha lezzetli hale getirmek için genellikle limon veya portakal suyuyla karıştırılıyor.
Son birkaç yılını sağlık ve zindelikle ilgili damgaları ve önyargıları yeniden eğitmek ve ortadan kaldırmak için harcayan Londra merkezli bir beslenme uzmanı olan Clarissa Lenherr "Zencefil, gingerol gibi bileşiklere atfedilen anti-enflamatuar ve antioksidan özelliklere sahiptir." diyor. "Yani zencefil shotları sağlıklı bir bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olabilir."
Mide bulantısından muzdaripseniz, zencefil shotları kesinlikle radarınızda olmalı. American Academy of Obstetrics and Gynecology (kısaca ACOG) tarafından 2020 yılında yayınlanan bir makaleye göre, zencefil shot'ları kabul edilebilir bir ilaç dışı çözüm. Bu, İspanya'daki Osakidetza-Bask Sağlık Servisi tarafından yürütülen ve zencefilin "etkili ve ucuz bir tedavi" olduğunu ortaya koyan araştırma ile destekleniyor.
Lenherr, "Zencefil şişkinlik, gazın azaltılması ve kabızlığa yardımcı olabilecek bazı enzimler içerir, bu nedenle IBS'li kişilere yardımcı olabilir" diyor. "Ayrıca damar genişletici etkileri vardır, yani kan damarlarını gevşetmeye ve potansiyel olarak kan dolaşımını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ancak, bu kadar çok insanın zencefil içmeye başlamasının ana nedenlerinden biri, glikoz yönetimi ve insülin duyarlılığı üzerinde olumlu etkileri olduğunun gösterilmiş olmasıdır." Bu, esasen kan şekeri seviyenizi dengeleyebileceği, size enerji verebileceği ve ruh halinizi iyileştirebileceği anlamına gelir.
Pakistan Biyolojik Bilimler Dergisi'nin 2009 sayısında, 30 günlük bir çalışma zencefilin ruh halini iyileştiren en önemli iki nörotransmitter olan serotonin ve dopamin seviyesini artırabildiğini ortaya koymuş. Serotonin "mutluluk molekülü", dopamin ise "motivasyon molekülü" olarak bilinir; dolayısıyla zencefil shotları sizi tüm ağrı ve sızılarınızdan kurtarmayacak olsa da, aslında biraz yardımcı olabilir.
Beslenme uzmanı ve Amazon'un en çok satanlar listesinde bir numara olan The G Plan Diet kitabının yazarı Amanda Hamilton, "Zencefil shotları harika ve gördüğünüz gibi bunu destekleyen pek çok kanıt var" diyor. "Bununla birlikte, bu bilimin arkasındaki araştırmanın kalitesinin her zaman incelemeye dayanmadığını ve denemelerin küçük ölçekli olduğunu aklınızda bulundurmalısınız. Zencefilin bağışıklık sisteminiz, mide bulantısı ve şişkinlik gibi konularda bazı olumlu etkileri olsa da, herkeste işe yaramayabilir ve sizin kontrolünüz dışında olabilecek bir dizi faktöre bağlıdır."
Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi'nin (NCCIH) 2020 tarihli bir makalesinde, bazı kişilerin kökü tükettikten sonra "rahatsızlık, mide ekşimesi, ishal ve ağız ve boğaz tahrişi" yaşadığı da tespit edilmiştir. Bu yan etkilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız, mümkün olan en kısa sürede almayı bırakmanız önerilir.
Zencefil shotları anlatılanlara göre harika ve savunucuları genellikle birkaç kilo vermeye yardımcı olan sihirli yeteneklerine işaret ediyor. Kulağa gerçek olamayacak kadar iyi geldiği için bu durum sizi şüpheye düşürmeli.
Critical Reviews in Food Science and Nutrition tarafından yapılan bir deneyde, zencefil shotlarının kilo üzerindeki etkilerini incelemek için bir dizi klinik çalışma yapıldı. Düzenli tüketimin vücut ağırlığını ve bel-kalça oranını (bel çevresindeki yağlanmanın bir göstergesi) azaltabileceği bulunmuş. Ayrıca, 2020 yılında yapılan bir çalışmada zencefil suyunun kilo kaybı ve belirli besin maddelerinin metabolizması üzerindeki etkileri test edilmiştir. Veriler, zencefilin obeziteyi ve obezite ile ilgili durumları önleyebileceğini göstermiştir. Bununla birlikte, bu sonuçların tamamen doğru olmayabileceğini belirtmek çok ama çok önemli.
Lenherr, "Bilim henüz bunu tam olarak destekleyecek durumda değil" diyor. "Araştırmaların önemli bir kısmı hayvan çalışmalarına veya kontrollü ortamlarda insan hücrelerinin kullanıldığı in vitro deneylere dayanıyor ve bu nedenle zencefil shot'larını kilo vermenin bir yolu olarak onaylamadan önce daha kapsamlı araştırmalara ihtiyacımız var."
Lenherr, "Asit reflüsü yaşıyorsanız veya hassas bir mideniz varsa, zencefil shot'ını biraz suyla seyreltmenizi ve toleransınızı ve tepkinizi test etmenizi tavsiye ederim" diyor. "Zencefil bazen sabah bulantılarını hafifletmek için tavsiye edilse de, uygun dozu belirlemek ve hamilelik sırasında güvenliği sağlamak için bir sağlık uzmanından yardım almanız çok önemlidir."
Hamilton, "Emzirirken zencefil kullanmanın güvenli olup olmadığı hakkında çok fazla şey bilinmiyor" diyor. "Ayrıca, zencefil doğal bir kan inceltici olan salisilat adlı bir madde içerir. Dolayısıyla, kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız, zencefil shotları iyi bir fikir olmayabilir. Yine de denemek isterseniz, doktorunuza veya aile hekiminize başvurun; size en iyi tavsiyeyi onlar verecektir."
Lenherr, "Kendinizi iyi hissediyor ve zencefilin tadını seviyorsanız, herhangi bir sağlık sorununuz yoksa ve herhangi bir ilaç kullanmıyorsanız, günlük olarak zencefil shot'larının tadını çıkarabilir ve kullanabilirsiniz" diyor. "Eklenmesi gereken bir şey de, birçok zencefil shot'ına zerdeçal, limon suyu, kırmızı biber ve elma sirkesi gibi potansiyel olarak başka faydalar sağlayabilecek bileşenler eklenmesidir."
Hamilton, "Dozaj sıklığı söz konusu olduğunda herkese uyan tek bir yaklaşım yoktur" diyor. "Bununla birlikte, sihirli bir bileşen diye bir şey olmadığını kendimize hatırlatmakta fayda var. Zencefil shot'ları diyetimizin veya yaşam tarzımızın diğer yönlerindeki aşırılıkları ortadan kaldırmaz, ancak genel bir plana erişilebilir bir katkı olabilir." diyor.
Lenherr, "Yapay tatlandırıcı içermeyen ve meyve suyu oranı düşük, kaliteli zencefil shotları almanızı tavsiye ederim" diyor. Ancak son birkaç aydır, influencer'lar ve beslenme uzmanları Instagram ve TikTok gibi platformları ele geçirerek kendi ev yapımı tariflerini sergiliyor ve bu tarifler şaşırtıcı derecede popüler hale geldi.
Bunları kendiniz yapmayı düşünüyorsanız, malzemeleri kendi kişisel tercihlerinize göre ayarlayabilir ve ekstra sağlıklı ve ekstra taze hale getirmek için organik ürünler tercih edebilirsiniz. Ayrıca, daha önce zencefil shot satın aldıysanız, pahalı olabileceklerini bilirsiniz. Evde yapmak gayet karlı olacaktır.
Bu içerik British GQ web sitesinde yayınlanmıştır.
