Jeff Bezos’ın Başarısının Sırları

Amazon'un Kindle e-kitap okuyucusunun tasarım sürecinde, cihaz için henüz sesle etkinleştirilen herhangi bir özellik mevcut ya da planlanmış olmamasına rağmen, Bezos'un taslak bir çizimde cihaza bir mikrofon eklediğini görünce mühendisler şaşırsalar da Bezos’u kendisi yapan da tam olarak bu. 

Mühendislerin çoğu bunun gereksiz bir özellik olduğu konusunda hemfikirlerdi ancak Bezos kalmasında ısrar etti. O sırada Kindle donanım direktörü, “Gerçekçi olmaktan çok Star Trek için yaratılmışa benziyordu” diyor. Yine de günün sonunda, bu özelliğin çekirdeği, Amazon'un sesle etkinleştirilen asistanı Alexa'nın temeli haline gelecekti.

Bir proje tamamlandıktan sonra veya piyasaya sürülürken bir basın açıklaması hazırlamak tabii ki çok normal. Ancak Amazon'da yöneticiler yeni bir proje üzerinde çalışmaya başlamadan önce “PR SSS” olarak bilinen dokümanlar hazırlıyor. Bunlar, genelde ortaya çıkması planlanan yeni ürünün pazar etkisini özetleyen bir basın bülteni niteliği taşıyan altı sayfalık raporlar oluyor - fikir, nihai olarak ne üretmek istediğinizi tanımlamak ve sonra onu yapmak için bu nihai hedeften geriye doğru çalışmak şeklinde düşünebilirsiniz. Bu dokümanı hazırlamak, Amazon'da şirket inovasyon kültürünün önemli ve köklü bir parçası. Yöneticileri de müşteriler için yaratacağı faydayı göz önünde bulundurarak yeni ürün hakkında konuşmaya veya bilgi vermeye mecbur bırakan zor ama başarılı bir yöntem.

2010 ve 2014 yılları arasında Amazon akıllı telefonu Fire Phone’u geliştirirken Bezos kullanıcının bakışlarını takip edebilen 3 boyutlu kameralar gibi yeni teknolojileri cihaza entegre etmeye adeta takıntılı hale geldi. Amazon’un diğer tüm bölümlerinde müşteri geri bildirimlerine büyük önem verilmesine rağmen, bu Amazon müşterilerinin talep ettiği bir özellik değildi. Bezos daha sonra hissedarlara yazdığı bir mektupta, "En büyük icatçılar müşterilerin istemeyi bilmedikleri şeyleri de tasarlayanlar olacak. Onlar adına icat yapmalıyız” sözleriyle geri bildirimler kadar müşterinin henüz farkında olmadığı ihtiyaçlarına seslenmenin öneminin de altını çiziyor.  

Alexa'nın geliştirilmesi sırasında her ne kadar büyük bir özveriyle çalışsalar da ekipte bu iş için  yeterince mühendis yoktu. Bezos çözüm olarak, AWS ve perakende bölümü de dahil olmak üzere diğer bölümlerdeki her yeni pozisyon için şirket çapında “Draft” ismini verdiği bir uygulama başlattı. Bu uygulamaya göre her yeni pozisyon için mevcut olan iş tekliflerinin yanına Alexa ekibine katılmak için alternatif bir iş teklifi sundu ve işe alım sürecini büyük ölçüde hızlandırdı. Ekibi hızla tamamladı. (Gönül rahatlığıyla Jeff Bezos boşuna Bezos olmamış diyebiliriz.)

Amazon’da Bezos'un "teknik danışman” ismini verdiği CEO'yu gölgeleme potansiyeli olması için özenle seçilmiş gelecek vaat eden bir yönetici rolü var. Bu teknik danışmanın görevi, Bezos'un tüm toplantılarında notlar alması, hissedarlara yıllık mektubun ilk taslağını yazması ve bir yıl boyunca Bezos'u yakından takip edip etkileşim kurarak işi esas kişiden öğrenmek olarak özetlenebilir. Bu mentorluk sistemine katılanlar arasında, 1997'de Amazon'a girdikten sonra Temmuz'da Bezos'un yerini alan yeni CEO Andy Jassy de dahil olmak üzere Amazon'un en kıdemli isimlerinden bazıları var diyebiliriz. (Yani Amazon’un CEO’luk koltuğunda gözü olanlar için oldukça önemli bir adım)

Bezos 2014 yılında Amazon Hindistan'a yaptığı 2 milyar dolarlık (1,4 milyar sterlin) yatırımı kutlamak için bölgeyi ziyaret ettiği sırada yerel yöneticilerle bir araya geldi. Onlara kovboylar gibi hareket etmelerini ve düşünmelerini istediğini, Hindistan’ın Vahşi Batı'nın e-ticaret eşdeğeri olduğunu söyledi. Bezos sözlerine şöyle devam etti; “Bir iş kurmanın iki yolu vardır. Çoğu kez nişan alırsın, nişan alırsın, nişan alırsın ve sonra ateş edersin. Ya da ateş edersin, ateş edersin, ateş edersin ve sonra nişan alırsın. Burada yapmak istediğimiz şey bu. Analiz ve kesin sonuçlar için çok fazla zaman harcamayın. Bir şeyler denemeye devam edin.” 

2015 sonbaharında Hindistan'dan dönen Bezos, dünyada önemli olan üç büyük ulusal pazar olduğuna ve Amazon'un bunlardan en az ikisine hakim olması gerektiğinden iyice emin oldu. Meslektaşlarına “Gelecek ABD, Çin ve Hindistan olacak. Amazon’un gerçekten dünya çapında global bir şirket olması için üç pazardan ikisinde hakim olmamız gerekiyor” dedi. Bu durumda, Bezos, Amazon'un Çin pazarına girmesi konusunda uzun bir mücadele verdikten sonra Hindistan ve ABD pazarına odaklandı.