Karşınıza çok fazla ilginç besin tavsiyesi çıkıyor. Nefesiniz kokuyorsa elma yiyin. Dişlerinizin daha beyaz olmasını istiyorsanız dişlerinize çilek sürün. Donuk saçlara hızlı bir çözüm için saçınızı limon suyu ile durulayın. Ya da daha iyi bir cilt ve daha iyi bir sağlık için elma sirkesi için.
Bu heyecanlı önermlerin birçoğunun 'sözde' sağlıklı yaşam tavsiyelerinde başka bir şey olmadığı hızla çürütülürken, elma sirkesi içmeyi de kınamak kolay olacaktır. TikTok'a girdiğinizde, muhtemelen kendini sağlık gurusu ilan eden bir kişinin elma sirkesini bir kadeh sambuca gibi içmenin faydalarını övdüğü kısa bir video ile karşılaşacaksınız.
Peki elma sirkesi içmek gerçekten işe yarıyor mu? Biz de işin özüne inmeye karar verdik.
1980'lerden bu yana her gün elma sirkesi içen İngiliz Beslenme ve Yaşam Tarzı Tıbbı Derneği üyesi ve beslenme terapisi uygulayıcısı Andy Daly, "En önemli şey asit reflüsüne yardımcı olması" diyor. Aslında cehennem azabı 'mide ekşimesi' durumundan bahsediyor. Sirkenin yüksek pH yoğunluğu, mide asidini nötralize ederek asit seviyelerine denge getirebilir ve asit reflüsünün temel yolu olan geri akmasını önleyebilir.
Tahran Shahid Beheshti Üniversitesi tarafından yürütülen 12 haftalık bir klinik çalışma, düzenli olarak elma sirkesi kullananların vücut ağırlığı, BMI ve visseral adipozite indeksinin (iç yağ birikimini ve etkilerini ölçmenin akıllı bir yolu) önemli ölçüde azaldığını ortaya koymuştur.
Ayrıca, yüksek yoğunluklu lipoprotein kolesterol konsantrasyonu - kalp krizi riskini azaltan iyi kolesterol - önemli ölçüde artmıştır.
"Ayrıca, benim evimde, herhangi biri kendini hasta hissettiği ya da boğaz ağrısı hissettiği anda bunu yaparız. Günde üç kez bir çorba kaşığı elma sirkesini suyla seyrelterek içiyoruz ve bu genellikle her türlü rahatsızlığı gideriyor" diyor Daley.
Beslenme uzmanı, Psycle'ın eski CEO'su ve takviye markası Artah Health'in kurucusu Rhian Stephenson, etkilerini kendisi de hissetmiş ve günlük elma sirkesi dozajını tamamen destekliyor. "Kişisel olarak, özellikle aşırı yorgun olduğum zamanlarda sindirimime ve kan şekeri kontrolüme yardımcı olduğunu görüyorum. Elma sirkesi sihirli bir değnek değil, ancak kan şekerinin düzenlenmesi, yemek sonrası insülin tepkisi, iştah ve tokluk ve potansiyel olarak kolesterol seviyelerinin yönetilmesi söz konusu olduğunda kanıtlanmış faydaları var."
2020 yılında ABD'de yapılan bir çalışma, elma sirkesinin kan şekeri konsantrasyonlarını düzenlemeye yardımcı olabileceğini ve tip iki diyabet hastalarına yardımcı olabileceğini ortaya koymuştur. Ve daha ileri araştırmalar elma sirkesi alımı ile düşük kolesterol arasında bağlantılar buldu - ancak not alın: bu sadece küçük bir çalışmaydı ve yapılacak daha çok test var.
"Diğer çalışmalar elma sirkesinin öznel tokluk derecesini artırdığını göstermiştir; yani yemekten önce sirke içen katılımcılar yemekten sonra kendilerini daha tatmin olmuş ve 'daha tok' hissettiklerini bildirmişlerdir. Ayrıca sindirime de yardımcı olduğu düşünülmektedir, ACV sindirimin önemli bir yönü olan mide lümenini asitlendirmeye yardımcı olacaktır." Atina Üniversitesi tarafından 2014 yılında yapılan bir araştırma, yemekten önce sirke tüketenlerin yemekten sonra insülin ve trigliserit seviyelerinin tüketmeyenlere göre daha düşük olduğunu ortaya koymuştur.
Bağırsak ve cilt sağlığı bir nevi el ele yürür. Araştırmacılar ve dermatologlar bağırsak sağlığınız bozulduğunda mikrobiyomunuzun dengesinin de bozulduğunu ve bunun da ciltte çatlaklara ve ton eşitsizliğine yol açtığını bulmuşlardır. Bununla birlikte, bazı TikTok'çuların inandığı gibi, sadece elma sirkesi içmek aslında cildiniz için pek bir şey yapmayabilir.
Daly, "Daha sağlıklı bir bağırsağın cildinizin sağlığıyla bağlantılı olduğuna inananlardanım, ancak bir bardak suyla günde üç kez bir çorba kaşığı elma sirkesi dermisinizin ne yaptığına maalesef yardımcı olmayacaktır" diyor. "Birçok bağırsak sorunu, mide asidinin yeterince güçlü olmadığı ince bağırsak bakterilerinin aşırı çoğalmasından (SIBO) kaynaklanır. Bunun nedeni, ince bağırsakta sindirilmemiş gıda parçacıklarıyla beslenen bakterilerin aşırı çoğalmasıdır. Elma sirkesi tek başına bu konuda yardımcı olamaz ve bu nedenle ciltte ve başka yerlerde faydalarını görmek için önce bununla başa çıkmanız gerekir."
Pek tabii mutfak dolabınızda bulunan ve sıkıcı bir salatanın üzerine gezdirmeye hazır olan şey olduğunu düşünmekte haklısınız.
Elma sirkesi basit bir fermantasyon süreciyle elde edilir ve TikTok ve Gwyneth Paltrow tarafından son beş yıl içinde keşfedilmiş olsa bile, hiçbir şekilde yeni bir şey değil. Aslında Mısır, Babil, Yunanistan ve Roma İmparatorluğu gibi eski uygarlıklardan beri uzun zamandır kullanılıyor ve Yunan tıbbının kurucusu Hipokrat hastalarına daha hızlı iyileşmeleri için içmelerini tavsiye ediyordu.
Fermantasyon süreci, maya ve bakterileri kullanarak elma suyunu asetik aside (elma sirkesine kendine özgü keskin kokusunu veren fermantasyonun bir yan ürünü) dönüştürür. Ve bu, insanların her sabah shot bardaklarında içtiği şeydir.
Daly, "Elma sirkesi satın almak istediğinizde, içinde 'anne' olan bir sirke almanız gerekir" diyor ve bununla bazı elma sirkelerinin içinde yüzen bakteri ve maya birikimini kastediyor. "Elma sirkesinin faydalarından yararlanmak istiyorsanız bu çok önemlidir. O zaman Bragg's gibi fermente edilmiş kaliteli sirkeyi aldığınızı bilirsiniz."
Aslında aralarından seçim yapabileceğiniz pek çok farklı elma sirkesi karışımı var ve bazıları zencefil, pancar, zerdeçal ve bal gibi diğer bileşenlerle karıştırılır.
Daly, "Düzenli olarak şişeden bir shot gibi içmek istemezsiniz" diyor ve ekliyor: "Aşırı asidiktir ve zamanla diş minenize zarar verir." Bunun yerine, Daly'nin uzun yıllardır yaptığı gibi, şişedeki konsantre sirkeyi yarım bardak suyla seyreltmeli ve bu şekilde içmelisiniz. "Aslında bu şekilde çok daha lezzetli, çünkü kabul edelim: sirke içmek hoş değil."
Stephenson, "Ben hemen hemen her gün çiğ, organik elma sirkesi içiyorum ve bunu yıllardır yapıyorum," diyor. "Ayrıca soslar ve salsalar için de kullanıyorum; sağlık açısından faydaları kanıtlanmış fonksiyonel bir gıdayı günlük yemek hazırlığına dahil etmenin güzel bir yolu."
Stephenson, "Kan şekerini ve iştahını kontrol etmekte zorlananların yanı sıra yemeklerle birlikte şişkinlikten muzdarip bireyler için tavsiye etme eğilimindeyim" diyor.
"Aynı zamanda nişasta veya şeker oranı yüksek bir şey yiyeceğinizi bildiğinizde yaygın bir biohacking aracı; yemek öncesi bir doz elma sirkesi ile yemek sonrası yürüyüşü birleştirmek, yemek sonrası glikoz seviyelerinde muazzam bir fark yaratabilir. Metabolik Sıfırlama gibi beslenme planlarımıza ve program tariflerimizdeki sosların çoğuna fonksiyonel bir gıda olarak dahil ediyoruz."
"Bazı insanlar, özellikle diyabet tedavisinde kullanılanlar olmak üzere bazı ilaçlarla etkileşime girebileceğini söylüyor. Özellikle de tip iki diyabet tedavisinde kullanılan Metformin ilacıyla." diyor Daly. "Eğer biri bana gelirse, her zaman hangi ilaçları kullandığını bilmek isterim. Sonra da ilaç-besin etkileşimlerine bakarım. Dolayısıyla, ilaç kullanan biri varsa, elma sirkesi almaya başlamadan önce resmi bir sağlık uzmanına danışmasını öneririm.
"Daha da önemlisi, ince bağırsakta bakteriyel bir enfeksiyonunuz ya da tıbbi adıyla SIBO'nuz varsa ve belirli bir ilaç protokolü ya da sıkı bir diyet uyguluyorsanız, fermente edilmiş hiçbir şey yiyemezsiniz çünkü bu bakterilerin büyümesini teşvik eder. Dolayısıyla elma sirkesinden kesinlikle kaçınılmalıdır."
Daly, "Ben olsam onları almazdım," diyor. "Anne ile birlikte elma sirkesinin faydalarını elde etmek için gerçek ürünü almanız gerekir ve bunu jelibonlarla elde edemezsiniz."
Stephenson, "Şeker ve koruyucu madde eklenmiş bir jelibonun aynı etkiye sahip olacağına dair herhangi bir gösterge görmedim" diyor. "Ayrıca, kan şekeri ile ilgili bariz bir bağlantı var; istek, kan şekeri kontrolü ve iştahla mücadele ediyorsanız, şekerli bir jelibon yemenin destekleyici olması pek olası değil, tatlı zevkinizi ve isteğinizi de pekiştirebilir.
"Ayrıca insanlar için elma sirkesi içme ritüelinin son derece faydalı olduğunu gördüm; genellikle su alımlarını artırıyorlar ve genel olarak vücutlarına ne koyduklarına daha fazla dikkat ediyorlar. Günlük olarak süper kolay ve etkili bir şey yapıyorsanız, bu ivmeyi geliştirmek ve faydalı olan diğer yiyecekleri, uygulamaları veya alışkanlıkları eklemek daha kolaydır."
Bu içerik British GQ websitesinde yayınlanmıştır.