Cilt sağlığı için kemik suyu içmek yeni bir şey değil – hatta tam tersine, oldukça eski bir gelenek. TikTok fenomenleri ve kendini sağlık gurusu ilan edenler bunu son birkaç yılda “keşfetmiş” gibi davransa da, kemik bazlı çorbalar aslında 2.500 yıldan fazla bir süre önce Antik Çin’de şifa ve beslenme amaçlı kullanılıyordu.
Antik Yunan’da tıbbın babası Hipokrat da benzer karışımları arınma ve sindirim desteği için tavsiye ediyordu. Ve eski bir Güney Amerika atasözü şöyle der: “İyi bir çorba ölüyü bile diriltir.” Gerçi bunu gerçekten yapabildiği söylenemez (en azından son kontrolümüzde hâlâ ölüler dirilmiyordu), ama özünde söylemeye çalıştıkları şey şu: Kemik suyu vücut için oldukça faydalı olabilir.
Aradan iki buçuk bin yıl geçtikten sonra, kemik suyu içmek bugün her zamankinden daha popüler. Gwyneth Paltrow, Halle Berry ve Kendall Jenner gibi çok ünlü isimler her gün bu karışımı tüketiyor. Merhum Kobe Bryant da her maç öncesinde iki kase içtiğini açıklamıştı. 2015’te ESPN’e verdiği röportajda şöyle demişti: “Kemik suyunu uzun zamandır içiyorum. Enerji veriyor, iltihabı azaltıyor. Harika bir şey.”
Ama kuru fırçalama ya da ağzını bantlayarak uyumak gibi uygulamalarda olduğu gibi, kemik suyu gerçekten işe yarıyor mu? Wellness influencer’larının iddia ettiği gibi cilt için sihirli bir çözüm mü? Detaylar çok. Bu yüzden uzmanlarla görüştük, ve biz de bizzat deneyip test ettik.
Kemik suyu adı üzerinde tam da göründüğü şey: Et, tavuk ya da balık gibi hayvanların kemikleri ve bağ dokularının düşük ısıda 12 ila 48 saat arasında yavaşça kaynatılmasıyla yapılan tuzlu bir çorba. Bu uzun pişirme süreci; amino asit, kolajen, jelatin ve mineraller gibi besinlerin ortaya çıkmasını sağlar ve bu maddeler hem lezzet hem işlev katar.
Salma Hayek, 2015’te People dergisine verdiği bir röportajda şöyle demişti: “Bir yığın sığır kemiğini alıp saatlerce yavaş yavaş pişiriyorsunuz.” Hayek her gün içine bir kaşık elma sirkesi ekleyerek bir fincan içtiğini söylüyor. “Cilt, saç ve tırnaklarınız için dokularınızı yeniden yapılandırmaya yardımcı oluyor.”
“Kolajen, jelatin, amino asitler ve kalsiyum ile magnezyum gibi mineraller açısından zengindir,” diyor medya beslenmeni ve wellness konuşmacısı Sophie Trotman. “Genellikle eklem sağlığı, sindirim ve vücut sıvı dengesi için tüketilir. Hastalık sonrası toparlanma dönemlerinde besin açısından zengin bir temel olarak da faydalıdır. Kalorisi düşüktür ama iyi hazırlandığında besleyici ve işlevsel bir diyet takviyesi olabilir.”
2025 yılında Mayo Clinic tarafından yayımlanan bir çalışmaya göre kemik suyu bağırsak sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir. 2024’te European Food Research & Technology dergisinde yayımlanan başka bir makale ise solunum yolu iltihaplarının tedavisinde etkili olabileceğini öne sürüyor – ki belki de bu yüzden hasta olduğumuzda tavuk çorbası içiyoruz.
Yine de, bazı Hollywood yıldızlarının iddia ettiği kadar “mucize” bir iksir sayılmaz. “Kemik suyunun etkinliği, içerdiği amino asit miktarına bağlıdır,” diyor NHS hekimi ve estetik tıp uzmanı Dr. Christine Hall. “Ancak araştırmalar, kullanılan kemik türüne, pişirme süresine ve ilave edilen diğer malzemelere bağlı olarak bu miktarların büyük oranda değişken olduğunu gösteriyor. Bazı çalışmalarda amino asit konsantrasyonunun çok düşük olduğu ve hidrolize kolajen takviyesi kadar etkili olmadığı bulundu.”
“Kolajen ve glisin, prolin gibi amino asitler sayesinde kemik suyu, vücudun kendi kolajenini üretmesine destek olabilir,” diyor ödüllü estetik doktoru ve Mediject’in kurucusu Dr. Sheila Li. “Bazı kemik suları ayrıca cildi nemli ve dayanıklı tutmaya yardımcı olan hyaluronik asit de içerebilir.”
Ancak AM Aesthetics’ten cilt bakım uzmanı Alexandra Mills şöyle uyarıyor: “Kemik suyu faydalı olabilir ama cilt sağlığı üzerindeki etkileri karmaşıktır. Dengeli bir diyet, yeterli su tüketimi ve kapsamlı bir cilt bakım rutini olmadan maksimum sonuç beklememelisiniz.”
Yani kemik suyu kolajen seviyelerini destekleyebilir ama anti-aging için sihirli bir çözüm olduğuna dair bilimsel kanıtlar sınırlı. Ana hedefiniz buysa, farklı yolları da değerlendirmeniz gerekebilir.
“Tarihsel süre boyunca kaynatıldığı için yüksek oranda histamin içerir. Bu yüzden düşük histamin diyeti yapanlar için sorun yaratabilir,” diyor Trotman. “Glutamata hassasiyeti olanlar da kemik suyuna karşı tepki gösterebilir çünkü doğal olarak glutamat içerebilir.”
“Ayrıca katı bitkisel beslenenler, böbrek sorunu yaşayanlar ya da protein alımını sınırlayanlar için de önerilmez,” diyor Dr. Li. “Emin değilseniz mutlaka bir sağlık uzmanına danışmalısınız.”
“Cilt sağlığı için herkesin kemik suyuna ihtiyacı yok,” diyor DNA bazlı kilo verme uzmanı diyetisyen Rachel Clarkson. “Sadece MMP1 geninin GG varyantına sahip kişilerde kolajen yıkımı daha hızlıdır. Bu da cilt elastikiyetinin erken yaşta kaybolmasına ve yaşlanma belirtilerine yol açar.”
Her wellness trendinde olduğu gibi, kemik suyu da tamamen risksiz değil. Herkes yan etki yaşamayabilir ama dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Endişeniz varsa diyete eklemeden önce doktorunuza danışın.
“Düzenli kemik suyu tüketimi yüksek sodyum alımına neden olabilir. Bu da kalp-damar sorunlarına, şişkinlik ve gaz gibi sindirim rahatsızlıklarına yol açabilir,” diyor Mills. “Ayrıca ağır metal bulaşma riski veya alerjik reaksiyon ihtimali de var. Uzun pişirme süresi nedeniyle oluşan yüksek histamin seviyesi, histamin hassasiyeti olanlarda belirtileri tetikleyebilir.”
“Çoğu kişi için genelde tolere edilebilir bir içecektir ama histamin hassasiyeti olanlarda sindirim sorunları yaşanabilir,” diyor Dr. Li. “Kalitesiz kemiklerle yapılırsa ya da yeterince süzülmezse ağır metal ve istenmeyen yağ içerebilir. Bu yüzden yüksek kaliteli, organik kemikler kullanmanızı ya da mümkünse evde yapmanızı öneriyorum.”
Tıpkı evde zencefil shot’ı hazırlamak veya marketten almak gibi, kemik suyunun da hem ev yapımı hem hazır hali var. Peki hangisi daha iyi?
“Ev yapımı kemik suyu genellikle daha uzun süre kaynatıldığı ve çeşitli kemikler kullanıldığı için kolajen ve jelatin açısından daha zengindir,” diyor Trotman. “Hazır ürünler ise genellikle seyreltilmiş, pastörize edilmiş ya da koruyucu içerikli olabilir. Üzerinde ‘yüksek proteinli’ ya da ‘yoğun’ ibaresi yoksa, kolajen oranı genelde düşüktür.”
Yine de bu fark her zaman net değildir. 2018’de yapılan bir araştırma, bazı kafe yapımı kemik sularının ev yapımı olanlardan daha fazla amino asit içerdiğini gösterdi. Yani birkaç çeşit deneyip size en uygun olanı bulmakta fayda var.
Cilt için kemik suyu denemek mi istiyorsunuz? Harika. Peki ne kadar süreyle içmeniz gerekiyor?
“Cilt için günlük 2.5 ila 15 gram kolajen yeterlidir,” diyor Clarkson. “Kemik suyunun her bardağında genelde 5 ila 10 gram kolajen bulunur. Günde 1-3 fincan ideal bir miktar olabilir. Bu sizin için zor görünüyorsa, tavuğun derisini tüketebilir, sardalyenin kılçıklı kısmını yiyebilir, yumurta tüketebilir ve C vitamini ile antioksidan için bolca meyve (özellikle orman meyveleri) yiyebilirsiniz. Tabii güneş koruyucunuzu da ihmal etmeyin!”
Kemik suyu her derde deva değil ve etkisi; içine ne konduğuna, nasıl pişirildiğine ve diğer birçok etkene bağlı. Ayrıca bilimsel kanıtlar hâlâ sınırlı. “Ama çoğu insan için zararsız, bu yüzden denemekte sakınca yok,” diyor Dr. Hall. “Benim kişisel görüşüm, sağlıklı ve dengeli bir beslenmeyle zaten elde edebileceğiniz şeyleri sunuyor. Aslında dengeli bir diyet çok daha fazlasını sağlar.”
Bilim uğruna, tam bir ay boyunca her gün bir kase kemik suyu içtim. Viral TikTok videolarında “genç ve cam gibi cildin sırrı” olarak övülüyordu, ben de bu iddianın arkasında gerçekten bir şey var mı merak ettim – ya da deyim yerindeyse “kemiklerin etini görmek istedim.”
30 günün sonunda sonuçlar... pek de çarpıcı değildi. Daha dolgun bir cilt, daha iyi elastikiyet, hatta belki hafif bir ışıltı bekliyordum ama gözle görülür değişiklikler oldukça sınırlıydı. Cildim biraz daha nemli hissettirdi ama bu büyük ihtimalle daha fazla sıvı tüketmiş olmamla ilgiliydi.
İnce çizgiler, cilt dokusu ve genel tonlama neredeyse hiç değişmedi. Belki de kemik suyunun etkisi zamanla ortaya çıkıyor, belki de cilt sağlığına katkısı uzun vadede görülüyor. Her durumda, bir ayın sonunda bana göre bu deneyim, cilt bakımında gerçekten dönüştürücü değil; daha çok başka bir “wellness” trendi gibi geldi. Ama bu sadece benim görüşüm.
BU İÇERİK İLK OLARAK BRITISH GQ WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
