Meditasyon artık resmen ana akım. Bunu Calm uygulamasının kurucu ortağı Michael Acton Smith’e sormanız yeterli. Ortağıyla birlikte 2012’de kurduğu meditasyon uygulaması Calm, bugün 100 milyon indirmeye ve 4 milyon aboneye sahip. “Farkındalığın son derece değerli bir beceri olduğunu ama henüz erişilebilir ya da basit hale getirilmediğini oldukça erken fark etmiştik” diye anlatmıştı Acton Smith, bu yılın başlarında GQ’ya. “Akıllı telefonların ve sosyal medyanın henüz yeni olduğu dönemlerdi ama ikimiz de dünyadaki stresin arttığını hissediyorduk.”
Haklıymış – özellikle de Calm kurulduğundan bu yana geçen on yılda stres seviyelerimizin fırladığı düşünülürse. 2022’nin başında yapılan bir araştırma, Britanya’daki insanların her zamankinden daha yorgun olduğunu, üçte birinden fazlasının tükenmişliğin eşiğinde olduğunu gösteriyordu. Artan faturaların ve kelimenin tam anlamıyla daha karanlık günlerin ufukta belirdiği bir dönemde, zihnimizi sakinleştirecek yollar bulmak her zamankinden daha önemli olabilir. Her gün sadece birkaç dakika meditasyon yapmak, genel zihinsel sağlık için son derece değerli bir çalışma olmasının yanı sıra, bize yöneltilen tüm stres kaynaklarına karşı da bir tür merhem görevi görüyor.
Meditasyon artık her yerde: Twitter’ın –ironik biçimde “sakinleştirici” olarak anılan– sosyal medya uygulamasının kurucusu Jack Dorsey, son doğum gününü Myanmar’da on günlük sessiz bir meditasyon inzivasında geçirdi. “Daha sağlıklı bir yaşam tarzı nihayetinde beni daha yaratıcı yapıyor ve daha tutarlı düşünmemi sağlıyor” diye açıklamıştı; muhtemelen telefonunu evde bırakmış olarak. Manchester City’nin yeni golcüsü ve adeta bir süper asker gibi görünen Erling Haaland, birçok gol kutlamasında meditasyon pozunu kullanıyor. Joe Jonas ise meditasyonun sabah yaptığı ilk şey olduğunu söylüyor: “Üç dakika bile olsa… dişlerimi fırçalarken ve hazırlanırken. Sosyal medyaya başlamadan önce sadece farkında olmakla ilgili.”
“Meditasyon, beyin için güç antrenmanı gibidir: sürekli mutluluklarla dolu bir seri olması gerekmez.”
Ünlülerin meditasyonun faydalarını övmesini dinlemek güzel ama biz sıradan, Jonas Kardeşler’den olmayan insanlar bu pratiğe nasıl başlayacağız – ve daha da önemlisi, faydalarını nasıl hissedeceğiz? Meditasyon öylesine içine girilen bir şey değildir, ayrıca her zaman gününüzün büyük kahramanı da olmayacaktır. Londra merkezli Re:Mind sağlık stüdyosunun kurucusu Yulia Kovaleva şöyle açıklıyor: “Son zamanlarda meditasyon oldukça trend oldu çünkü insanların kaygıya, strese, yoğun şehir hayatıyla başa çıkmaya yardımcı olduğunu söylemeleri sayesinde. Ama bunun çok daha fazlası olduğuna inanıyorum. Benim için meditasyon kendini keşfetmeyle ilgili.”
Farklı dinler ve kültürlerden beslenen bu kadar çeşitliliğe sahip bir disiplin olduğu için, herkes her türüne aynı şekilde yanıt vermeyecektir. Başlangıçtaki deneyimleriniz mükemmel olmayabilir, ancak meditasyon beyin için güç kaldırma gibidir: sürekli mutluluk vermesi gerekmiyor. Headspace’in kurucu ortağı Andy Puddicombe, 2019’daki GQ Heroes’ta şöyle açıklamıştı: “Fiziksel sağlığımızla ilgili sağlıklı bir karar almak istiyorsak, bu zihinle başlar… Zihni, bedeni beslediğimiz gibi beslememiz gerekiyor.”
Meditasyon daha iyi odaklanma, stres azaltma ve daha sakin bir zihin fırsatı sunar – ki bunların hepsi giderek daha belirsizleşen zamanlarda oldukça işe yarar. Harvard Tıp Fakültesi’nde psikoloji profesörü olan Sara Lazar, bir meditasyon programından sonra empatiden, öğrenme ve hafızadan, akıl yürütme ve planlamadan sorumlu beyin bölgelerinin tamamının arttığını; buna karşılık stresin trafik ışığı gibi çalışan amigdalanın azaldığını keşfetti. Lazar’ın bir araştırma meslektaşı şu sonuca vardı: “Meditasyon yaparak beynimizi değiştirmede ve iyilik halimizi ve yaşam kalitemizi artırmada aktif bir rol oynayabiliriz.”
Meditasyonun insan zihnini hem keskinleştirebildiği hem de zihinsel yükleri azaltabildiği artık giderek inkâr edilemez hale geliyor. West London Mindfulness Centre’ın kurucusu Shireen Jilla şöyle açıklıyor: “Stanford Üniversitesi’nden Dr Fred Luskin, günde 60 binden fazla düşünceye sahip olduğumuzu ve bunların yüzde 90’ının tekrar eden düşünceler olduğunu buldu. Ya geleceğe savruluyoruz ya da geçmişe eğiliyoruz.” Jilla sözlerine şöyle devam ediyor: “Ancak bir farkındalık programından sonra, Harvard Business Review şunu doğruladı: Bir farkındalık programının ardından stres yüzde 28 azaldı, uyku yüzde 20 iyileşti ve ağrı yüzde 19 azaldı.”
Burada, West London Mindfulness Centre’ın kurucusu Shireen Jilla, nasıl meditasyon yapılacağına ve meditasyonun faydalarından en iyi şekilde nasıl yararlanılacağına dair ipuçlarını paylaşıyor:
Faydası: Zihinsel dikkati artırır
Nasıl: Sessiz bir yere oturun ve dikkatinizi karnınızdaki nefese yönlendirin; sadece hareketlerini hissedin. Zihniniz çok meşgulse, nefeslerinizi sayın. Zihniniz dolaşmaya başlarsa, nereye gittiğini fark edin ve nazikçe, yumuşak bir şekilde nefese geri getirin. İdeal olarak bunu günde on dakika yapın. Ortaya çıkan sakinlik ve gevşeme, gün boyunca doğal olarak konsantrasyonu artıracaktır.
Faydası: Kaygıyı azaltır
Meditasyon: Dik ama rahat bir biçimde oturun ve dikkatinizi bedeninizdeki hislere getirin. Isı, karıncalanma, serinlik, rahatsızlık… Hangi his varsa ona yaklaşın. Herhangi bir yargılayıcı düşünceyi fark edin ve bunun yerine o anda ne varsa merakla ve özenle kabul edin; anbean ortaya çıkan değişimleri gözlemleyin.
Faydası: Zihni temizler
Meditasyon: Sessizce seslere odaklanın ve ne dinlediğinizin farkında olun. Sesleri yargılayıp yargılamadığınıza ya da onlara bir anlatı yükleyip yüklemediğinize dikkat edin. Ardından meditasyon nesnenizi seslerden düşüncelere kaydırın; düşüncelerin bir sinema perdesinde belirdiğini hayal edin. Ortaya çıktıkça onları etiketleyin: planlama, endişe, hayal kurma. Eğiliminizi fark edin – geçmişe mi yaslanıyorsunuz, yoksa geleceğe mi savruluyorsunuz? Unutmayın: negatif düşünceler cırt cırt bant gibidir, pozitif olanlar ise teflon gibi kayar gider.
Faydası: Üretkenliği artırır
Meditasyon: Gününüze üç dakikalık nefes egzersizleri serpiştirin. Sadece durun. Bir cümleyle, şu anda neler oluyor? Sonra nefesleri sayın. Son olarak tekrar işe dönmeden önce dikkatinizi tüm bedene genişletin.
Faydası: Kilo vermeye yardımcı olur
Çoğu zaman otomatik pilotta yemek yeriz. Tat alma duyumuz kolayca yorulur, bu yüzden asıl haz genellikle ilk beş lokmadadır. ABD’de North Carolina State University’den Dr Carolyn Dunn’ın gözlemlediği üzere, farkındalıklı yemek yeme kilo kaybına yol açabilir.
Meditasyon: Günde en az bir öğünü ya da atıştırmalığı teknoloji olmadan, sessizlik içinde yiyin. Sadece uyarılan tüm duyuların farkında olun: görme, koku ve tat.
Faydası: Zaman kazandırır
Meditasyon: Amerikalı filozof Henry David Thoreau haklıydı: “Hayatımız ayrıntılarla tüketiliyor… sadeleştir, sadeleştir, sadeleştir.” Meditasyonun iyi yanlarından biri, sezgimize daha çok güvenmeye başlamamızdır; bu da bize zaman kazandırır.
Meditasyon: Beş dakika boyunca sadece oturarak gevşeyin ve tüm bedene odaklanın. Sonra içsel hava durumunu fark edin ve merakla gözlemleyin. Ruh halleri bilinci, tıpkı havanın gökyüzünü renklendirmesi gibi renklendirir. Kendinize sorun: şu anda ruh halim ne?
Faydası: Mutluluğu artırır
Meditasyon: Uykuya dalmadan önce gününüzle ilgili minik ama değer verdiğiniz detayları bulun: sabah koşunuzdaki güneş ışığı; yakın bir arkadaşınızdan gelen bir WhatsApp mesajı; kahvenizin ilk yudumu. Bu pratik, en zor günlerde bile küçük şeyleri olduğu anda takdir etmenize yardımcı olur.
BU İÇERİK İLK OLARAK BRITISH GQ WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
