“Testosteronu artırmanın” ne anlama geldiğini tanımlamak, hepimizin belli belirsiz farkında olduğu ancak tam olarak emin olamadığı şeylerden biri. Ergenlik dönemindeki garip ses değişikliklerinden ve tüylenmeden sorumlu olmasının yanı sıra, ağırlık kaldırmamıza ve kas yapmamıza yardımcı olduğunu biliyoruz. (Her yerde kel erkeklerin olmasıyla ilgili de bir açıklama yok mu?)
Bunun ötesinde, ortalama bir erkeğin bu konuda bilgisi az olsa da biz öğrenmek istiyoruz: Bu yazının yazıldığı sırada TikTok'ta “testosteron artırma” araması 68,2 milyon kez görüntülenirken, “Testosteron Takviyesi Güçlendirici” araması 669,9 milyon kez görüntülenmiş durumda.
Açıkça, testosteron seviyelerini artırmak isteyen birçok erkek var. İster doğal yöntemlerle, ister takviyelerle. Peki bilim ne diyor? Testosteron aslında bizim için ne yapar? Hangi takviyeler yardımcı olabilir? Ve aşırı kullanmanın bir tehlikesi var mı?
“Testosteron, kas inşasında kritik bir rol oynar. Erkeklerde düşük testosteron seviyesi, kaslarda zayıflamaya yol açabilir. Araştırmalar, testosteronun artırılmasının daha ince bir vücut kütlesi oluşturmaya yardımcı olduğunu ve yaşa bağlı kas kaybıyla mücadeleye destek olduğunu gösteriyor,” diyor Fit Labs Kensington'un kurucusu Ali Malik.
Bunu zaten bildiğinizi varsayıyoruz, ama düşük testosteronun enerji seviyelerini düşürebileceğini ve depresyon hislerine yol açabileceğini biliyor muydunuz? “Düşük testosteron – “erkek hipogonadizmi” olarak bilinir – çeşitli semptomlara ve sağlık sorunlarına yol açabilir,” diyor The Movement Medic'in kurucusu Dr. Kerry Aston. 45 yaş üstü erkeklerin yaklaşık %40'ı bu durumdan etkileniyor ve semptomlar arasında düşük cinsel istek, kötü ruh hali ve kas kazanımının daha zor hale gelmesi bulunuyor.
Testosteron, cinsel fonksiyon ve büyümenin ötesinde önemli bir rol oynar; beyin fonksiyonunu artırır, kalp sağlığını destekler ve prostat ile karaciğeri korur.
Aston şöyle söylüyor: “Testosteron, bilişsel işlevlere katkıda bulunur, konsantrasyonu, odaklanmayı ve zihinsel netliği artırır. Ayrıca damar tepkiselliği ve lipid profilleri gibi faktörleri etkiler ve abdominal yağı azaltmaya yardımcı olur. Bu da metabolik hastalıklar ve kardiyovasküler sağlık sorunları riskinizi azaltır.”
Başka bir deyişle, testosteron neredeyse bir süper hormon gibidir ve hayatınızı uzatabilir, aynı zamanda büyük, güçlü ve enerjik kalmanıza yardımcı olabilir.
Hertfordshire Üniversitesi'nde egzersiz fizyolojisi kıdemli öğretim görevlisi olan Dr. Amy Wells'in açıkladığına göre, testosteron artırma üzerine yapılan çoğu çalışma, testosteron eksikliği olan erkekleri inceler ve testosteronun artırılmasının şu alanlarda iyileşme sağlayabileceğini bulur: “libido ve cinsel fonksiyon, kemik yoğunluğu, kas kütlesi, vücut kompozisyonu ve ruh hali.”
Testosteron artışının, azalma yaşamayan biri üzerinde ne tür etkiler yapabileceğini söylemek zor; ancak uzmanlar, testosteron üretme yeteneğimizin 25-30 yaşları arasında azalmaya başladığını belirtiyor. Bu nedenle, büyük çoğunluğumuzun bu azalma kategorisine girdiği anlaşılabilir.
Wells şöyle diyor: “Testosteronu artırmak, sağlık ve iyilik hali üzerinde olumlu katkılarda bulunabilir, buna kas kütlesi, libido ve pozitif ruh hali de dahildir.”
Bu alanlardan bir veya birkaçında yardıma ihtiyacınız olduğunu mu düşünüyorsunuz? O zaman okumaya devam edin.
Takviyelere bakmadan önce, doğal alternatifleri değerlendirmek faydalı olabilir. Birçoğunu diyetinizde bulabilirsiniz – ya da bulamayabilirsiniz. Wells, testosteronu artırmaya yardımcı olan vitamin D, çinko ve betain açısından zengin bazı yiyecekleri şu şekilde sıralıyor:
Yiyecekler bir yana, T seviyelerini korumaya ve hatta artırmaya yardımcı olabilecek bazı basit yaşam tarzı değişiklikleri olduğu ortaya çıktı. Wells, ağırlık antrenmanının ve hatta vücut ağırlığıyla yapılan circuit seanslarının testosteronda kısa süreli bir artışa neden olabileceğini gösteren çalışmalara işaret ediyor. Çoğunlukla kardiyoya odaklanıyorsanız, işleri karıştırmanın zamanı gelmiş olabilir.
Wells ekliyor: “Bir diğer olası yöntem ise stresi azaltmak, çünkü kortizolun testosteron üretimini baskılayabileceği bir mekanizma olabilir. Bu nedenle, insanlar uzun süreli zorlu egzersizlerden (maraton koşusu gibi çalışmalar da testosteron seviyelerinin düştüğünü gösteriyor) ve kronik psikolojik stresten kaçınmak isteyebilirler.” Peki stresi azaltmaya ne yardımcı olur? Ağırlık kaldırmak.
Aston açıklıyor: “Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz kombinasyonu ile kilo vermek, fazla kilolu veya obez bireylerde düşük testosteronu ele almanın kritik bir stratejisidir. Aşırı vücut yağını azaltmak, yağ dokusundan kaynaklanan östrojen baskınlığını hafifletebilir, insülin hassasiyetini artırabilir, iltihabı azaltabilir ve hormonal dengeyi yeniden sağlayabilir.”
Başka bir deyişle, egzersiz stresi azaltır ve fazla kiloyu kaybetmenize yardımcı olur; her ikisi de testosteron seviyelerini düşürebilir. İyi bir diyet ve yeterli uyku ile birleştiğinde – ki bu da kortizolü düşürmeye yardımcı olur – testosteronu ilaç müdahalesi olmadan artırabilirsiniz.
Hala biraz yardıma mı ihtiyacınız var? Malik en yaygın testosteron desteklerini özetliyor:
“TRT, vücudun doğal üretimini desteklemek veya değiştirmek için sentetik testosteron uygulanmasını içerir.”
“Clomid, hipotalamustaki östrojen reseptörlerini bloke ederek vücudun doğal testosteron üretimini uyaran bir ilaçtır.”
“hCG, testisleri daha fazla testosteron üretmeleri için uyaran luteinleştirici hormonu (LH) taklit eden bir hormondur.”
“Anabolik steroidler testosteronun sentetik varyasyonları anlamına gelir. Kas kütlesini ve performansı artırmak için kullanılabilirler, ancak önemli sağlık riskleri ile ilişkilidirler ve tıbbi olmayan amaçlar için önerilmezler.”
“Aromataz inhibitörleri testosteronun östrojene dönüşümünü engelleyerek testosteron seviyelerini potansiyel olarak artırır.”
“SARM'ler, vücuttaki androjen reseptörlerini seçici olarak hedefleyen ve ilişkili yan etkilerin bazıları olmadan testosteronun etkilerini taklit etmeyi amaçlayan bileşiklerdir.”
Tabii ki, tüm takviyeler eşit tasarlanmış değil. Tıbbi bir ortamın dışında, yukarıdakilerden herhangi birinin kullanımı biraz kabataslak olabilir. Malik, reçetesiz anabolik steroid kullanımının yasadışı olduğunu ve kardiyovasküler sorunlar ve karaciğer hasarı gibi ölümcül sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtiyor. Bu arada, SARM'ler şu anda güvenlikleri konusunda soruşturma altında ve ilk etapta testosteronu artırma yetenekleri bile iyi belirlenmiş değil.
Malik, çok fazla testosteronun çok azı kadar zararlı olabileceğini, kalp krizi ve felç riskinin artmasından prostat kanserine, testiküler atrofiye yol açan hormon dengesizliğinden östrojen gibi diğer hormonlardaki dengesizliklere kadar her şeyle bağlantılı olduğunu açıklıyor. “Aşırı testosteron takviyesi sperm üretimini baskılayarak kısırlığa yol açabilir ve ruh hali değişimleri, artan saldırganlık ve sinirlilik ile ilişkilidir” diyor. Tüm bunların ötesinde, ciltte aşırı yağ üretimi akneye yol açabilir.
“Aşırı testosteron takviyesi sperm üretimini baskılayarak kısırlığa yol açabilir ve ruh hali değişimleri, artan saldırganlık ve sinirlilik ile ilişkilidir.”
Aslında, 2014 yılında FDA, testosteron ürünü kullanımıyla ilişkili venöz kan pıhtılaşması riski, kalp krizi ve felç riski için genel bir uyarı yayınladı. Wells, “Besin takviyelerinin düzenlenmesinde eksiklikler var” diye ekliyor. “Bazılarının potansiyel olarak ciddi yan etkileri var”:
Dahası, Wells “çoğu çalışmanın” artan testosteron seviyelerinin kas kütlesinde bir artışa eşit olmadığını bulduğuna dikkat çekiyor, bu nedenle amacınız “şişmekse”, kanıtlanmamış takviyeler alarak her şeyi boşuna riske atıyor olabilirsiniz.
“Besin takviyelerinin düzenlenmesinde eksiklikler var.”
En iyisi takviyelerden vazgeçmek ve gerçek doktorların, bu durumda Aston ve Wells’in, tavsiyelerine uymak. Wells, günlük 1000IU'luk bir takviyenin (Avustralya Spor Enstitüsü tarafından önerilen) D vitamini ve testosteron seviyelerini artırmaya yardımcı olabileceğine dair araştırmalara işaret ediyor. Ayrıca Beta-hidroksi-beta-metilbütirat (HMB), Betain ve L-Arginin'in de yardımcı olabileceğine dair kanıtlara işaret ediyor.
Bu arada Aston, çinko takviyeleri, Omega 3 destekleri ve hatta çemen otu ve “ashwagandha” (morsalkım) gibi bitkilerin yardımcı olabileceğini öne sürüyor.
Yine en iyi tavsiyemiz, bir tıp uzmanına başvurmadan önce yukarıda açıklandığı gibi diyet ve artan egzersiz de dahil olmak üzere doğal yöntemleri tüketmeniz. Testosteron takviyeleri ile tek başınıza devam ederseniz, bir dizi istenmeyen yan etkiyle karşılaşabilirsiniz.
Bu içerik bilgilendirme amaçlı yayınlanmıştır. Herhangi bir takviye almadan önce mutlaka hekiminize danışın.
BU İÇERİK İLK OLARAK BRITISH GQ WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
