Astım atağı sırasında, vücuda taze oksijen getirmekten sorumlu hava yolları iltihaplanır. Akciğerlerdeki ve bronş ağacındaki (veya nefes borusu ve onu akciğerlere bağlayan kanallar) kaslar şişer ve gerilerek hava akışınızı kısıtlar. Aynı zamanda hava yolları mukus üretimini artırır; bu patojenleri yakalamak için verilen bir bağışıklık tepkisidir ancak gerçekte borularınızı daha da tıkar.
Enflamasyon, vücut yabancı veya zararlı olduğunu belirlediği bir şeyle savaştığında meydana gelir. Saldırı sizi hırıltılı solumaya, öksürmeye ve nefes nefese bırakır. Astımla yaşayan 27 milyon Amerikalıdan biriyseniz, bundan kaçınmaya çalıştığınızı ve spesifik astım tetikleyicilerinizi öğrenmenin rahat nefes almak için gerekli olduğunu söylemeye gerek yok.
Alaska Alerji, Astım ve İmmünoloji Merkezi'nin kurucusu ve Amerika Astım ve Alerji Vakfı'nın (AAFA) sözcüsü Jeffrey Demain, "Viral enfeksiyonlar, alerjene maruz kalma, tahriş edici maddelere ve kötü hava kalitesine maruz kalma astım şiddetlenmesinin en yaygın tetikleyicileridir" diyor. Ancak bu yaygın tetikleyicilerin ötesinde, çok fazla dikkat çekmeyen bazı astım atağına neden olan uyaranlar da var.
Sigara dumanı ve kimyasalların (temizlik malzemelerini düşünün) neden olduğu kokular gibi havadaki tahriş edici partiküllerin astım krizine yol açabileceğini zaten biliyor olabilirsiniz. Ancak, kötü hava kalitesinin diğer nedenleri de aynı derecede zararlı. Dr. Demain, "Eyalet veya federal otoyolların yakınında yaşamak, daha yüksek astım vakası ve daha şiddetli astım ile ilişkilendirilir" diyor.
ABD'de trajik bir şekilde giderek yaygınlaşan orman yangınları da bir başka astım tetikleyicisi. Herkesin özellikle egzersiz için dışarı çıkmadan önce bulunduğu ortamdaki hava kalitesi endeksinin farkında olması çok önemli (internetten kontrol edebilirsiniz), bu astımlılar için hayat kurtarıcı olabilir.
Birçok insanın astımı kışın daha da kötüleşir. Bunun nedeni soğuk havanın, özellikle de kuru soğuk havanın bronş yollarında spazma neden olabilmesi, diyor Dr. Demain. Allergy and Asthma Network'e göre, kış astımlılar için özellikle zor bir dönem olabilir çünkü soğuk algınlığı, grip ve diğer virüsler yılın bu zamanında daha yaygındır (bunların hepsi astım semptomlarını şiddetlendirir).
Dr. Demain, "Fırtına gibi hava olaylarının, özellikle çimen poleni alerjisi olan bazı kişilerde şiddetli astım alevlenmeleri ile ilişkili olduğu rapor edilmiştir" diyor. "Çim polenleri fırtınada süpürülebilir ve polen taneciklerinin kopmasına neden olarak akciğerin derinliklerine nüfuz edebilecek küçük parçaları serbest bırakabilir."
Dr. Demain, "Bazı ilaçlar, en yaygın olarak ibuprofen, naproksen ve aspirin gibi non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler), astımlıların bir alt grubunda şiddetli astım ataklarına neden olabilir" diyor.
Astımlıların tahminen yüzde 20'si aspirin veya NSAID'lere karşı hassastır; "bu hasta grubunda ayrıca nazal polipli kronik sinüzit de yaygın olur" diyor Dr. Demain. Ancak, araştırmalar bunun kesin mekanizmasını henüz kanıtlayamamıştır.
Dr. Demain'e göre, asit reflüsü astımlılarda sıklıkla görülmekte. "Bunun nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, ancak kötüleşen astım asit reflüsü ile ilişkili olabilir ve astım asit reflüsünü kötüleştirebilir" diyor. "Potansiyel bir açıklama, mide asidi yemek borusuna girdiğinde, mikroaspirasyon olarak adlandırılan küçük bir miktarın akciğere solunabilmesidir."
Dr. Demain, yemek borusundaki mide asidinin vagus sinirini de uyararak hava yollarının daralmasına yol açabileceğini söylüyor.
Dr. Demain, "Obstrüktif uyku apnesinin [OSA] astım hastalarında daha fazla gece semptomu ve sık ataklarla ilişkili olduğunu gösteren veriler var" diyor.
İyi haber şu ki, OSA'nın sürekli pozitif hava yolu basıncı (veya CPAP) ile tedavi edilmesinin astım semptomlarını iyileştirdiği de gösterilmiştir, diye ekliyor Dr. Demain.
The Goonies filminde Mikey'nin özellikle korkutucu bir şey olduğunda inhaler’ında nasıl nefes aldığını hatırlıyor musunuz? Görünüşe göre bu klişede doğruluk payı var. Dr. Demain, "İlginç bir şekilde, duygular astım semptomlarını tetikleyebiliyor" diyor. "Bu durum stres ve öfkenin yanı sıra kahkaha ve heyecanla da ortaya çıkabilir."
BU İÇERİK İLK OLARAK GQ US WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
