Amazon’un ve uzay şirketi Blue Origin’in kurucusu Bezos geçtiğimiz ay erkek kardeşiyle beraber 20 Temmuz 2021’de uzay seyahati gerçekleştireceğini açıkladığında henüz Richard Branson 11 Temmuz 2021’de aynı yolculuğu gerçekleştirmek istediğini açıklamamıştı. Virgin Galactic'in Pazar günkü –bugün- uçuşu planlandığı gibi giderse, kurucusu Richard Branson kendi şirketinin ticari aracıyla uzaya fırlatılan ilk kişi olacak. İki ünlü iş insanı uzaya yolculuk adına önemli adımlar atsa da misyonları birbirinden farklı.
2 Temmuz’da Amazon’daki CEO görevini resmen bırakan Bezos için bir tatil niteliğinde olan uzay yolculuğunda kendisine New Shepard uzay aracı eşlik edecek. Branson ise ticari uçak görüntüsüne sahip ve gördüğümüz uzay roketlerinden farklı olan VSS Unity ile uzay yolculuğuna başlayacak. İki şirketin farklılaştığı en önemli nokta ise uzay sınırı. Nedeniyse iki milyarder farklı irtifalarda uçacak.
Blue Origin CEO'su Bob Smith, Branson'a atıfta bulunarak geçen hafta The New York Times'a verdiği demeçte, "Ona harika ve güvenli bir uçuş diliyoruz, ancak Karman Hattı’nın üzerinde uçmuyorlar ve bu çok farklı bir deneyim" dedi. Karman Hattı, deniz seviyesinden 100 kilometre yükseklikte bulunan ve genellikle Dünya atmosferi ile uzay arasındaki sınır olarak kabul edilen hayali bir hat. Blue Origin'in roketi New Shepard'ın 20 Temmuz'da Bezos'u taşımaya ayarlandığı yer işte burası. Virgin Galactic ise tam tersine Branson ve ekip arkadaşlarını sadece 88 kilometre yüksekliğe taşıyacak. İşte tartışma da burada başlıyor. Çünkü Bezos ve ekibine göre Karman Hattı’nın üstünde uçmayan astronotlar aslında astronot olarak kabul edilmiyor. 9 Temmuz Cuma günü Blue Origins’in attığı tweet görüldüğü üzere Branson ve ekibine bir göndermeydi.
Peki kim haklı, uzay nerede başlıyor? Uzmanlar uzayın nerede başladığı konusunda hemfikir değil. Kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Fédération Aéronautique Internationale (FAI), uzayın sınırını tanımlamak için Karman Hattı’nı kullanırken NASA, ABD Hava Kuvvetleri ve Federal Havacılık İdaresi 50 mili yani 80 kilometreyi geçen pilotlara astronot denilebileceğini belirtiyor. Blue Origin'in Cuma günkü tweet'inde şirket, "dünyanın sadece %4'ü uzayın başlangıcı olarak 80 km veya 50 mil alt sınırını kabul ediyor" diyerek ABD dışındaki her ülkenin Karman Hattı’na güvendiğini ima etti.
Aslında 50 mil ile 62 mil arasındaki yörünge altı yolcu deneyimi arasında çok bir fark yok. Her ikisi de birkaç dakikalık sıfır yerçekimi ve uzayın siyah görünümünün altında Dünya'nın bir görüntüsünü içeriyor. Ancak Bezos ve Branson gibi deneyimli girişimciler, pazarlamanın ne kadar değerli olabileceğini ve güvenlik kayıtlarından pencere boyutuna kadar değişen farklılıkların tüketici seçimine ne kadar katkıda bulunabileceğini biliyor. Temmuz ayında gerçekleşecek iki uzay seyahati her ne kadar müşteri ağırlamayacak olsa da başarılı olması durumunda uzay turizmi adına gelecekte önemli bir çıkış noktası olacaktır.
Meraklısı için 11 Temmuz’da gerçekleşecek Virgin Galactic uçuşunun New Mexico’dan sabah saat 9’da yapılması planlanıyor. Türkiye saati ile 18.00’da YouTube’dan canlı olarak izleyebilirsiniz.
From the beginning, New Shepard was designed to fly above the Kármán line so none of our astronauts have an asterisk next to their name. For 96% of the world’s population, space begins 100 km up at the internationally recognized Kármán line. pic.twitter.com/QRoufBIrUJ
— Blue Origin (@blueorigin) July 9, 2021