Covid sonrası ilk kesintisiz yeni yıl kutlamaları sezonunun ardından, bu yıl tanıdığım herkesin Dry January'ye (Alkolsüz Ocak) katıldığı hissine kapıldım. Ben de katıldım ve içmeye başladığımdan beri ilk kez alkole bu kadar uzun süre ara verdim. Ne yazık ki söyledikleri her şey doğruydu: Daha sağlıklı hissettim, daha iyi uyudum ve hatta bir Cumartesi günü sabah dokuzda bir sergiye gittim.
Sadece benim sosyal çevremde değil, Birleşik Krallık'ta tahminen dokuz milyon kişi yılın ilk ayında içkiyi bırakıyor, veya bazıları kendilerine göre güzel bir sınırlama getiriyor. Arkadaşlarım için bu kesinlikle doğru - Ocak ayından bu yana kaç kez sarhoş olduğum bir elin parmaklarını geçmezken, bazı arkadaşlarım alkolü tamamen bıraktı. TikTok'ta da durum aynı; yabancılar gece dışarı çıkmak yerine arkadaşlarıyla kahve içmeye gitmekle -her zamankinden daha düzenli bir şekilde- övünüyor gibi görünüyor. Alkolsüz buluşmaların çağı çoktan geldi - ve istatistiklere göre gençler buna öncülük ediyor.
Bu demografik grup (16 ila 34 yaş arası) aynı zamanda arkadaşlık uygulamalarında da en üretken grup olduğundan, alkolsüz buluşmaların da benzer şekilde yükselişte olması mantıklı. Arkadaşlık uygulaması Bumble'a göre, Birleşik Krallık'taki kullanıcıların %34'ü pandemi öncesine kıyasla şimdi alkolsüz bir randevuya çıkma olasılığı daha yüksek ve %62'si bunun daha gerçek bağlantılar kurmalarına yardımcı olacağına inanıyor. Rakip Plenty of Fish tarafından 2020 yılında yapılan bir anket, kullanıcıların %83'ünün 'dry date' fikrine açık olduğunu ortaya koyarken, TikTok'taki #SoberDating hashtag'i dört milyondan fazla görüntülendi. Hatta mücevher markası Angelic Diamonds tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre ayık randevulaşma 2023'ün şu ana kadarki en büyük 10. randevulaşma trendi. Bu arada 'şafak vakti randevusu' listede 8. sırada yer aldı ve insanların kahve içmek ya da koşmak gibi sabah randevularını tercih ettiklerini gördü. Bu da insanların alkolsüz randevularda yaratıcı olmalarının bir başka örneği.
Daha fazla insan ayık kalmayı denediği için, içki ve randevu kültürü yavaşça değişiyor. Bir içki kapmak hala ilk buluşma geleneğidir. Ayıklığı sorunlu içicilikten kaynaklananlar için bu her zaman geçerli değil. Diğerleri içinse alkolün rahatlatıcı etkisi olmadan bir bar randevusu eskisinden daha yapmacık gelebilir. Peki ne gibi alternatifler var?
Üç yıl önce içkiyi bırakan 30 yaşındaki Ian, "İlk başlarda içki içmeden kendimle ya da başkalarıyla ne yapacağım konusunda hiçbir fikrim yoktu, sanırım bu benim sorunumu ve genel olarak içki kültürünü anlatıyor" diyor. "Ama hayatta içki içmekten başka şeyler de var. Partnerimle hala tipik akşam yemeği randevularına çıkıyoruz ama artık içki için değil yemek için gidiyoruz. Birlikte sabah yürüyüşleri yapıyoruz, ki bu akşamdan kalma günlerimizde asla gerçekleşmezdi. Pazarlara ve küçük alışveriş gezilerine gidiyoruz."
Üç yıldır ayık olan 31 yaşındaki Marleigh de benzer bir yaklaşım benimsemiş. "Artık bir sergiye gitmek, yeni bir restoran denemek ya da güzel bir yerde yürüyüşe çıkmak gibi aktivitelere çok daha istekliyim. Şimdiki partnerimle ilk buluşma için bir sergiye gittik."
İki buçuk yıldır ayık kalan 27 yaşındaki Nico gibileri, alkolsüz olsalar bile bar randevularından hala keyif alıyor. Nico, içki içmemeyi büyük bir mesele haline getirmedikleri sürece, randevuya çıktığı kişinin içki içmesini de sorun etmiyor. "İnsanların 'dayanışma içinde içmemelerini' değil, içmelerini tercih ederim" diyor. "Bu cümleyi çok duyuyorum. Piknik yapmayı ve alkolsüz bira getirmeyi denedim, ancak bu pek yardımcı olmadı."
Bir etkinlik düzenlemek sohbetin akışına yardımcı olabilir ve insanların içki içilen ortamların dışında buluşmasına olanak sağlayabilir, ancak ne yazık ki birisi içki içmediğini açıkladığında ortaya çıkan sorgulama ve gariplik biraz tatsız olabilir. Nico, "İnsanlar genel olarak diyaloglarında oldukça açık sözlü davranıyorlar" diye açıklıyor, "genellikle herhangi bir yönlendirme olmaksızın doğrudan 'Bir sorunun mu var?’ sorusu gelebiliyor. Bu kabalıktan ziyade meraktan kaynaklanıyor, ancak sonuç genellikle cesaretinizin kırılmasına neden oluyor."
Hem Nico hem de Marleigh, insanların tepkilerinin yararlı bir filtre olduğunu ve kendilerini kiminle çıktıkları konusunda daha seçici olmaya teşvik ettiğini söylüyor. Marleigh, "'Nasıl gidiyor' sorusundan sonra sohbetin ana konusu içki içmekse, içki içmenin hayatlarında büyük bir rol oynadığı açıktır, ki bu tamamen normaldir, ancak muhtemelen uzun vadede harika bir uyum oluşmayacaktır" diyor.
Ayıklık Marleigh'in seks konusunda da sınırlarını bulmasına yardımcı oldu - bu duygu yakın zamanda bir yıllığına içkiyi bırakan 26 yaşındaki Lily tarafından da yineleniyor. GQ dergisine verdiği röportajda, "Hayatımın, benimle ilişkiye girmek herkese evet dediğim ve kendimi ispatlamak istediğim döneminde ayıklığı seçtim, çünkü bu cinsel deneyim de iyi değildi beni güçlendirdiğini hissetmiyordum" diyor. "Ayıklık bu konuda durup düşünmeme ve gerçekten zevk alıp almadığımı ya da sadece beni üzüp üzmediğini yeniden değerlendirmeme yardımcı oldu." Lily ayık olmanın aynı zamanda hangi durumlarda rahat olup olmadıklarını anlamalarına ve hatta cinsel fantezilerde önemli his eşiklerini fark etmelerine yardımcı olduğunu söylüyor. "Ayıkken orada olmak zorundasınız. Ayık olmak sizi seks sırasında daha fazla anın içinde tutar, böylece sizi gerçekten neyin tahrik ettiğini anlayabiliyorsunuz."
Aynı şey ilişkiler için de geçerli. Ian on yılı aşkın bir süredir partneriyle birlikte, bu yüzden içkiyi bıraktığında alışması biraz zaman almış. "Bir ilişkide içki arkadaşı olmak kolaydır, ancak böyle bir durumda alkolü ortadan kaldırarak, gerçekten daha amaçlı bir yakınlık geliştirmeniz gerekir" diyor. "Sohbetleri ve yakınlığı ateşlemek için sadece sarhoş olmaya bel bağlayamazsınız."
Ayık kalmayı düşünen ya da bu yolculuğa yeni başlayanlar için How to Be a Mindful Drinker kitabının yazarı ve Club Soda'nın kurucusu olan Dru Jaeger'in bazı tavsiyeleri var. "Şaşırtıcı sayıda insan arkadaşlık uygulamalarındaki profil fotoğraflarında içki tutuyor, bu nedenle kim olduğunuzu ve neyle ilgilendiğinizi yansıtan resimler seçin" diyor. "Birçok arkadaşlık sitesi ve uygulaması içki içme alışkanlıklarınız hakkında sorular soruyor. Bu soruları genellikle filtre olarak da kullanabilirsiniz. Nadiren içen veya hiç içmeyen biriyle bağlantı kurmak istiyorsanız, bunu söyleyin."
"Kimseye geçmişinizi ya da neden içmediğinize dair bir açıklama borçlu olmadığınızı unutmayın" diye devam ediyor. "Alkolsüz bir şeyler sipariş edip konuyu değiştirmenizde bir sakınca yok. Seçiminize saygı duymuyorlarsa, bu onların kaybıdır."
Bunların hiçbiri sürecin kolay olacağı anlamına da gelmiyor - genel algıya göre alışmanın biraz zaman alacağı kesin. Ancak, Nico'nun dediği gibi: "Zamanla deneyimleyerek eğlenceli, sarhoş halinizin ayık bir versiyonunu bulacaksınız."
*Bazı isimler değiştirilmiştir
