Geçmişte olan şeylerin veya gelecekle ilgili endişelerin dikkatinizi şimdiki andan uzaklaştırmasına izin vermek kolaydır. Muhtemelen şu anda aklınızda çok şey var; beyninizde 20 sekme açık gibi. Peki anda kalabilmenin sırrı ne? Farkındalık, uzmanlarının bu ipuçlarıyla başlıyor.
Psikoterapist ve farkındalık eğitmeni olan LCSW Rachel Donaldson, “Anda olmak, tüm dikkatimizin burada ve şu anda yaşanan deneyimde olduğu somutlaşmış bir durumdur” diyor. Dondson, şimdiki zamanda olmanın, tüm duyularınızı içinde bulunduğunuz anda neler olup bittiğine odaklayabilmek anlamına geldiğini belirtiyor. Belki de bu geçmişte yaşadığınız bir şeydir: Tuttuğunuz spor takımının büyük bir maçı kazandığı ya da çocuğunuzu ilk kez kucağınıza aldığınız anla ilgili her şeyi hatırlamak gibi. Kokuyu, sesleri, her şeyi hatırlarsınız.
Farkındalık Temelli Stres Azaltma (MBSR) eğitmeni olan Dr. Christiane Wolf, MD, PhD, düzenli olarak anın içinde olmanın birçok insan için zor olmasının birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Ana nedenlerden birinin endişeler tarafından dikkatin dağıtılması olduğunu belirtiyor. “Endişe, zihnin kötü bir alışkanlığı haline gelebilir. Nöroplastisite kuralı - beynimizin tekrarlanan aktivitelerimize bağlı olarak değişmeye devam etmesi - ne kadar çok yaparsak o kadar iyi olacağımızı söyler. Yani çok endişelenirsek, endişelenme konusunda gerçekten iyi oluruz.” Başka bir deyişle, bir şey hakkında endişelenmeye başladığınızda, bunu durdurmak zor olabilir.
Anı yaşamanın zor olmasının bir başka büyük nedeni de etrafınızda gerçekten dikkat dağıtıcı şeylerin olmasıdır. Donaldson, “Toplumun hiper üretkenlik ve hızlı tepki verme beklentileriyle son derece uyarıcı bir dünyada yaşıyoruz, bu da yavaşlamayı ve şimdiki ana dalmayı özellikle zorlaştırıyor” diyor. Bunun en iyi örneği: Telefonunuzda veya ekranınızda bir bildirim görmek veya duymak, bu ister Slack mesajı, ister metin, ister New York Times anlık uyarısı olsun. Bu olduğunda, daha önce yaptığınız her neyse ondan uzaklaşmamak neredeyse imkansız hale gelir.
Sertifikalı bir MBSR eğitmeni olan Paul Sugar, dikkatinizin kolayca dağıldığını ve anı yaşayamadığınızı fark etmenin, sürekli bir "savaş ya da kaç" modunda olduğunuzun bir işareti olduğunu söylüyor. Başka bir deyişle, fark ettiğinizden daha fazla stres altındasınız. Ona göre, konsantrasyon güçlüğü ve dikkatin kolayca dağılması, anksiyete teşhisi için kullanılan en yaygın tanı kriterlerinden biri. Kronik stres beyin fonksiyonlarını olumsuz etkiler ve içinde bulunulan ana odaklanmayı zorlaştırır.
Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda, anı yaşamakta gerçekten zorlanıyorsanız, bunun nedeni büyük olasılıkla stresli olmanız, endişeye kapılmanız veya çevrenizdeki tüm uyarıcı zil ve ıslık sesleri (telefon bildirimleri veya barda arkadaşınızın başının üzerindeki TV gibi) nedeniyle sürekli olarak mevcut andan uzaklaşmanızdır.
Dr. Wolf, anda kalmak istiyorsanız, size büyük ölçüde yardımcı olacak bir şeyin çoklu görev yapmaya çalışmaktan vazgeçmek olduğunu söylüyor. “Çoklu görev, anda olmanın büyük bir karşıtıdır çünkü genellikle birçok şey için bir miktar hazır olduğumuz, ancak hiçbiri için gerçekten hazır olmadığımız anlamına gelir” diyor. Aslında, aynı anda iki göreve odaklanmak imkansızdır. Bunun yerine, beyin iki görev arasında hızla geçiş yapar. (Bunun istisnası, aktivitelerden birinin, bir podcast dinlerken bulaşık makinesini boşaltmak gibi, üzerinde düşünmeden yapabileceğiniz bir şey olmasıdır).
Çoklu görevi bırakmak, aklınızı vermek istediğiniz şey her neyse ona tamamen hazır olmanızı sağlar. Daha fazla anda olmak istiyorsanız, bir seferde yalnızca bir şey yapmayı deneyin. Örneğin, biri sizinle konuşurken mesaj atmamak veya televizyon izlerken sosyal medyada gezinmemek gibi.
Bunun farkındalığa çok benzediğini düşünüyorsanız, tam olarak öyle. Her üç uzman da farkındalığın basitçe içinde bulunulan anın farkında olmak olduğunu söylüyor. Başka bir deyişle, dikkatli olmak ve anda olmak aynı şey. Farkındalığın meditasyonla eş anlamlı olduğu yanlış bir kanı. Farkındalık meditasyonun bir parçası olabilirken, Sugar farkındalığın anı yakalamak için duyularınızı kullanmak olduğunu açıklıyor. Örneğin, yemek yiyorsanız, yemeğinizin nasıl göründüğüne, koktuğuna, tadına ve hissettirdiğine odaklanmak anlamına gelir.
Hem Sugar hem de Dr. Wolf, düzenli olarak farkındalık meditasyonu yapmanın anda kalmaya daha yardımcı olmasının nedeninin, nefese odaklanmanın bir yolu olması olduğunu, bunun da kendinizi sarmal halinde fark ettiğinizde ve mevcut ana daha fazla bağlanmak istediğinizde işe yarayabileceğini söylüyor. Sugar, kendinizi dikkati dağılmış veya endişeli bulduğunuzda, nefesinize odaklanmanın kendinizi merkezlemenin bir yolu olduğunu açıklıyor. Yavaş nefes almanın aynı zamanda bedeni savaş ya da kaç modundan, yani anın kriptonitinden çıkarmanın bir yolu olduğunu da ekliyor.
Burada anda olmakla ilgili bir şey var: Kendinize bunu yapmayı ne kadar çok hatırlatırsanız, o kadar kolay hale gelir. ”Orada olmadığınızı fark ettiğiniz an, oradasınızdır! En zor şey, anda olmadığınızı fark etmektir” diyor Dr. Wolf. Bu anlarda duraklamayı, derin bir nefes almayı, neler olduğunu gözlemlemeyi ve mevcut ana devam etmeyi öneriyor. Başka düşünceler (endişeler gibi) dikkatinizi dağıtmaya başlarsa, düşüncenin farkına varmanızı, ancak üzerinde durmamanızı söylüyor.
Endişelenmeyi bırakamıyor musunuz? Muhtemelen bir terapistten yardım almanın zamanı gelmiştir. Bunu yapmanın birçok yolu var, ancak anksiyete, depresyon veya başa çıkamadığınız travmatik bir geçmiş deneyim anı yaşamanıza engel oluyorsa, bilişsel davranışçı bir terapistle görüşmek sizin için işe yarayacak stratejiler geliştirmenize yardımcı olabilir.
Her an için tam olarak orada olmak istemeyebilirsiniz ve bu tamamen normal. Ancak nasıl daha fazla anda kalacağınızı bilmek, hatırlamak istediğiniz anların tadını tam olarak çıkarmanıza yardımcı olacaktır. Ne de olsa bu sizin hayatınız, onun için orada olmalısınız.
BU İÇERİK İLK OLARAK GQ US WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
