Toksik bir arkadaşlığa sahip olmak hakkında çok az konuşulur. Bu sıfat kullanıldığında genellikle aklımıza romantik ilişkiler gelir, ancak ya yanımızda dostumuz olduğunu söyleyen ama gerçekte öyle olmayan biri varsa? Cevap basittir: ya bunun farkına varmayız ya da görmezden gelmeyi seçeriz, oysa bu kişinin hayatımız üzerindeki olumsuz etkisi bir toksik romantik ilişki kadar hatta ondan da fazla olabilir.
İyi bir arkadaşlıkta kendimizi desteklenmiş hissederiz, yanımızda bizi daima tutan bir elin, sarsılmaz bir destek sisteminin ve en karanlık anlarımızda bile ışık saçan birinin olduğunu biliriz. Ancak o kişi bize hiçbir şey katmıyorsa tam tersi bir etki yaratabilir, sadece hayatımızı karartmakla kalmaz, aynı zamanda içimizdeki ışığı da söndürebilir.
Bir ilişkiyi toksik yapan durumu fark etmek kolay değildir, özellikle de hayatımız boyunca arkadaşımız olmuş ve aslında hep böyle davranmış biriyse. Yeni biriyle tanıştığımızda ve yeni bir arkadaşlık kurma sürecindeyken de “kırmızı bayrakları” fark etmek kolay değildir. Yine de elimizde gerçekten toksik bir arkadaşlık olup olmadığını anlamamıza yardımcı olabilecek bazı işaretler vardır.
Koşullu Bir Bağ
Bizim için önemli olan her ilişki koşulsuz sevgi ve destekle dolu olmalıdır. Karşımızdaki kişi her zaman söylediklerimiz veya yaptıklarımızla aynı fikirde olmak zorunda değildir ama aldığımız kararlar konusunda bize desteğini göstermelidir. Bu tartışmaya açık değildir.
Eğer yanımızdaki kişinin bu ilkeyi korumadığından şüpheleniyorsak bir “kırmızı bayrakla” karşı karşıyayız demektir. Bu hissi fark etmek aslında kolaydır: o kişinin bizi yalnızca tehdit altında hissetmediğinde sevdiğini hissederiz. Yani başarı, popülerlik ya da ilişki gibi konularda kendilerini bizden üstün gördüklerinde bizi severler. Arkadaşlıklarını koruyabilmek için kendimizi küçümsemek zorunda kalırız.
Sınırlarımızı Kabul Etmezler
İster arkadaşlık, ister romantik, ister iş ya da aile ilişkisi olsun, her türlü ilişkide sınır koymak gereklidir. Bunun için de “hayır” demeyi öğrenmemiz gerekir, başkalarının ne düşüneceği ya da ne söyleyeceği önemli değildir. Eğer karşımızdaki kişi bunu anlamıyor ve bizi kendi istediğini yapmamız için manipüle etmeye çalışıyorsa bu, toksik olduklarının açık bir göstergesidir.
Çift Taraflı Övgüler
Belki de en zor fark edilen işarettir. Bunlar zehirli iltifatlardır, yani biri bize güzel sözler söyler ama içten içe bu sözler hoşumuza gitmez, çünkü arkasındaki niyetin iyi olmadığını hissederiz. Arkadaşlarımız bizi desteklemelidir, bizim hakkımızda iyi şeyler söyleyip aslında hoşlanmadıkları ya da yanlış yaptığımız yönleri vurgulamamalıdırlar.
Sorun daha da büyür, eğer bu sözlerin bizi rahatsız ettiğini söylediğimizde onların “iyi niyetle söyledim, sen yanlış anladın” demesiyle. Bu duruma “gaslighting” denir. İşte o zaman bu kişiden uzaklaşmamız gerektiğini kesin olarak anlamalıyız.
Elbette toksik bir arkadaşlığa sahip olduğumuzu gösteren başka işaretler de vardır, ancak bunlar en belirgin olanlardır. En çok dikkat etmemiz gereken şey, bu kişilerin hem iyi hem kötü anlarımızı nasıl yönettikleridir. Bizi gerçekten destekliyorlar mı, yoksa yalnızca işler kötü gittiğinde ve kendilerini üstün hissedebildiklerinde mi ilgileniyorlar? Moralimizin bozuk olduğu anlarda bize destek olacak bir yer olmalılar. İşler yolunda gittiğinde ise en büyük destekçilerimiz olmalılar. Gerçekten sadece böyle arkadaşlar hayatımızda olmaya değerdir.
