İlk FitBit’in 2009 yılında piyasaya sürülmesinden bu yana, aktivite takip cihazları giderek yaygınlaştı—bugün, Whoop, Garmin ve Apple gibi markalar, 13 milyar doları aşan bir sektörde vücudumuzda yer kapmak için yarışıyor.
Ancak bu cihazlar, vücudumuz hakkında giderek daha çeşitli veriler sunacak şekilde geliştikçe, hangilerinin gerçekten dikkate almaya değer olduğunu anlamak da zorlaştı. Beverly Hills Cardiovascular klinik kardiyoloji direktörü Sam Setareh’in de belirttiği gibi, “Bu tam anlamıyla bir bilgi bombardımanı.”
Yine de aktivite takip cihazları, sağlığımızı, form durumumuzu ve genel iyi oluşumuzu ölçmemize yardımcı olma ve hedeflerimize daha da yaklaşmak için bilinçli ayarlamalar yapmamızı sağlayacak içgörüler sunma potansiyeline sahip. Gürültüyü filtreleyip cihazlarınızın takip ettiği en faydalı bilgilere odaklanmanıza yardımcı olmak için GQ, tıp, spor performansı, beslenme, bilim ve veri alanlarından uzmanların görüşlerini aldı. İşte zamanınıza ve dikkatinize en çok değer veren beş veri.
“Her tür giyilebilir cihaz söz konusu olduğunda, HRV’nin takip edebileceğimiz en önemli veri olduğuna kesinlikle inanıyorum,” diyor Own It’in kurucusu ve performans koçu Justin Roethlingshoefer.
HRV, dinlenme kalp atış hızından veya maksimum kalp atış hızından farklıdır (kalp atışları arasındaki milisaniyelik dalgalanmaları ölçer). Bütüncül sağlık açısından güçlü bir gösterge olan HRV, günlük stres ve antrenman yükünden kalp hastalıklarına ve anksiyete, depresyon gibi ruh sağlığı sorunlarına kadar geniş bir yelpazede faktörlerden etkilenir. “Hem psikolojik hem de fizyolojik olarak nasıl durumda olduğunuzu anlamanızı HRV kadar iyi sağlayan başka bir gösterge olup olmadığını bilmiyorum,” diyor Whoop'un insan performansından sorumlu global yöneticisi ve baş bilim insanı Kristen Holmes.
En faydalı haliyle HRV, vücudunuz için bir tür “ana durum göstergesi” işlevi görür. Ya yaşam tarzınızın size iyi geldiğini doğrular ya da perde arkasında bir şeyleri değiştirmeniz gerektiğine işaret eder. “HRV sizi yaşam tarzınıza dürüst bir gözle bakmaya zorlar. Uykunuz nasıl? Günlük stres faktörleriniz neler? Antrenman düzeniniz nasıl görünüyor?” diyor Mohr Results’un kurucu ortağı Chris Mohr.
Milisaniye cinsinden ölçülen HRV, yaş, cinsiyet ve diğer faktörlere bağlı olarak yetişkinlerde 20’nin altında da olabilir, 200’ün üzerine de çıkabilir. Uzmanlar, mutlak bir değerden ziyade kişisel eğiliminizi takip etmenizi öneriyor—görece yüksek bir HRV, sınırlarınızı zorlamaya hazır olduğunuzu gösterirken, HRV’deki düşüş ise dinlenme ve toparlanma zamanının geldiğine işaret eder.
VO2 max, genellikle aerobik fitnessin en üst göstergesi olarak kabul edilir. Temel olarak, vücudunuzun fiziksel efor sırasında oksijen tüketme kapasitesini gösterir.
VO2 max’ınızı en doğru şekilde ölçmek için laboratuvar ortamında bir test yaptırmanız gerekir. Neyse ki çoğumuz için bu şart değil, çünkü birçok aktivite takip cihazı, farklı girdilere dayanarak oldukça iyi bir VO2 max tahmini sunabiliyor. Laboratuvar dışında yapılan herhangi bir VO2 max ölçümü yalnızca bir tahminden ibaret olsa da zaman içindeki ilerlemenizi takip etmek için fazlasıyla yeterlidir. “Bu tür metriklerde en önemli olan şey, tekil veri noktaları değil, trendin kendisidir,” diyor Dr. Setareh.
Bu listede uyku konusunun yer alması şaşırtıcı olmamalı, çünkü uyku, sağlığınız için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri olarak evrensel bir şekilde kabul edilir. Çoğu aktivite takip cihazı çeşitli uyku verilerini kaydeder ve genellikle uyku süresi, kesintiler ve farklı uyku evrelerinde geçirilen süre gibi faktörleri öne çıkarır. Bunlar incelemesi ilginç rakamlar olsa da, nihayetinde uykunuzun kalitesini ve yenileyici potansiyelini belirleyen tek bir temel verinin sonucudur.
“Dikkat etmeniz gereken veriler arasında uyku tutarlılığı kesinlikle listenin en üst sırasında,” diyor Holmes. Uyku süresi (uykuda geçirilen toplam süre) veya uyku kalitesinden (uyku süresinin yüzdesi olarak REM ve yavaş dalga uykusunda geçirilen zaman) farklı olarak uyku tutarlılığı, her gün aynı saatte uyuyup uyanma düzeninizi takip eder. 2024 yılında Sleep dergisinde yayımlanan bir araştırma, uyku tutarlılığını kalp hastalıkları, metabolik hastalıklar, kanser ve diğer nedenlere bağlı ölüm riskinin azalmasıyla ilişkilendirildi.
“En cazip cevap olmayabilir, ama günlük adım sayısı takip edilmesi gereken önemli bir veri,” diyor Dr. Mohr. “Genel fiziksel aktivitenin faydalarına yeniden dönüyor gibiyiz. Bir süreliğine bunun önemini unutup çok spesifik fitness verilerine odaklandık ve basit hareket etmenin sağlığınız için ne kadar iyi olduğunu göz ardı ettik.” Son araştırmalar, günde 8.800 adıma kadar yürümenin ölüm riskini %60, kardiyovasküler hastalık riskini ise %51 oranında azalttığını gösterdi.
“Bu konuda o kadar güçlü istatistiksel veriler var ki aksini savunmak neredeyse imkansız,”diyor Gait Happens operasyon başkan yardımcısı Milica McDowell. “Eğer size bir hastalığa yakalanma riskinizi yarıya indirecek bir aktivite önersem, yapar mıydınız? Aktivite takip cihazlarından elde ettiğimiz bazı veriler daha öznel olabilir, ancak bu tamamen ölçülebilir bir sayı.”
Solunum hızınız, dakikada aldığınız nefes sayısını ifade eder. Oldukça basit bir metrik olup, aslında bir fitness takip cihazı olmadan da ölçülebilir. Ancak Dr. Setareh’e göre, burada da belirli bir sayıdan çok eğilim daha önemli bir göstergedir.
Solunum hızında belirgin ve kalıcı bir artış, alerjik reaksiyondan anksiyeteye kadar pek çok şeyin işareti olabilir, ancak çoğu zaman hasta olmak üzere olduğunuzu gösterir.
“Solunum hızındaki artışın en büyük nedenlerinden biri alt solunum yolu enfeksiyonlarıdır ve elbette COVID de bunlardan biridir,” diyor Holmes. “Bu nedenle, özellikle içinde bulunduğumuz çağda, kesinlikle dikkat etmeniz gereken bir veri olduğunu düşünüyorum.”
BU İÇERİK İLK OLARAK GQ US WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
