Son yıllarda, tıbbi testler ve prosedürler tüketici dostu bir pazarlama yaklaşımıyla "wellness" konsepti içinde yeniden paketleniyor. Glikoz ölçümü yapan cihazlardan, kan ve testosteron seviyelerini evde kontrol etmenizi sağlayan kitlere, bileğimizde taşıdığımız şık elektrokardiyogramlara kadar, eskiden yalnızca tıbbi uzmanların kullandığı bu tanı araçları artık daha yaygın hale geliyor.
Son dönemde, kanserler ve potansiyel olarak yaşamı tehdit edebilecek diğer durumlar için tarama yapan markaların tüm vücut MR ve BT taramaları sunduğuna dair reklamlar ve paylaşımlar görmüş olabilirsiniz. Belki Peter Attia’dan Kim Kardashian’a kadar birçok kişinin bu taramaları onaylaması, sizi de denemeyi düşünmeye itmiştir. Bu oldukça cazip bir öneri: Prenuvo adlı bir tarama şirketinin web sitesinde yer alan bir sloganda “Koşullar kriz haline gelmeden önce tespit edin” yazıyor. Başka bir şirket olan Ezra ise “Taramalar, kansere karşı en iyi savunmamız. Ve biz bunu mükemmelleştirdik” iddiasında bulunuyor.
Ancak tıp uzmanları, bu testlerin mükemmel olmaktan çok uzak olduğunu hatırlatmak istiyor. 2023 yılında 300’den fazla doktorla yapılan bir Sermo anketine göre, sağlık hizmeti sağlayıcılarının yalnızca %23’ü tüm vücut MR taramalarının önleme amacıyla kullanışlı bir araç olduğuna inanırken, %77’si ünlülerin bu tür taramaları desteklemesinin halkı yanılttığını düşünüyor.
“Kişilerin bunları yaptırmak için acele etmelerini teşvik etmedim,” diyor Karmanos Kanser Enstitüsü’nden gastrointestinal onkolog Anthony Shields. “Öncelikle bu testler, kanseriniz olduğu yanılgısını yaratabilir ya da kanseri tamamen gözden kaçırabilir.” Bu durum, doktorların bu taramaları genel kamuya önermekte neden tereddütlü olduğunun sadece bir nedeni.
Doktorlar genellikle sadece merak nedeniyle tarama yaptırmayı önermiyor. Ancak, daha yakından incelemeyi gerektirebilecek bazı durumlar var. Dr. Shields, “Kanser için kesinlikle bazı semptomlar olabilir,” diyor. Ya da semptomlar olmaksızın, aile geçmişi ve genetik test sonuçları gibi faktörler, asbest gibi bilinen kanserojenlere maruz kalma veya ağır sigara içme gibi durumlar önemli olabilir. Bu tür durumlarda bir MR veya BT taraması bazı bilgiler sağlayabilir.
“Ancak bu hastalar için bile, belirli kanser türlerine yönelik olarak tasarlanmış hedefe yönelik taramalar genellikle daha uygundur ve genellikle tüm vücut görüntülemesine tercih edilir,” diyor V Foundation Kanser Araştırmaları Vakfı Bilimsel Başkanı Susanna F. Greer, PhD.
Ayrıca, bu tür isteğe bağlı taramalar sigorta kapsamında değil. Prenuvo ile bir tüm vücut MR taraması 2.499 dolara, Ezra’nın iki MR ve bir BT taramasını içeren Blueprint paketi ise 5.695 dolara mal oluyor.
Tüm vücut taramaları sunan şirketler, tarama maliyetinin ve bu işlemi yaptırmak için gereken zamanın, gerçek bir huzur sağlamak için yeterli olduğunu iddia etseler de, gerçekte çok daha fazla zaman ve para harcamaya, duygusal maliyeti de göze almaya hazırlıklı olmalısınız.
“Bir MR yaptırıp bir şey görmenin sorunu, bu gördüğünüz şeyin kanser olduğunu kanıtlamaz—sadece bir şey gördüğünüz anlamına gelir,” diyor Crozer Health Akademik Tıp Bölüm Başkanı Ashish Rana, MD. “Bu da gereksiz tanısal testlere yol açabilir, bu durum hastayı duygusal ve zihinsel olarak rahatsız edebilir ve gereksiz prosedürlere neden olabilir.”
“Ve tabii ki, bu ciddi bir finansal yük,” diyor. “Başlangıçta 1.000 dolarlık bir MR olarak satılan şey, cebinizden on binlerce dolar çıkmasına ve fiziksel, zihinsel ve finansal açıdan acıya neden olabilir.”
Bu, şirketlerin bilmenizi istemediği bir sır değil. “Bu taramalar daha çok erken benimseyenler için ve bunu söylememin nedeni, sizi yanlış bir yola götürebilecek bilgilere ulaşma riskine hazır olmanız gerektiği,” diyor Next Health’in kurucusu ve baş sağlık görevlisi Darshan Shah, MD. Next Health, MR ve BT taramalarını içeren bir Executive Physical hizmetini 14.500 dolara sunuyor.
“Bir sonuç alacaksınız ve potansiyel olarak bir şey göreceğiz. Bu durum yaklaşık %15-20 oranında gerçekleşiyor. Ancak neredeyse %100 oranında daha fazla test yapmamız gerekiyor,” diyor Dr. Shah. “Eğer daha fazla test yaptırmaya istekli değilseniz veya bunun sizi psikolojik bir sarmala sokacağını düşünüyorsanız, bu testleri yaptırmamalısınız.”
Bir taramada bir şey bulunması, mutlaka bir sorunun olduğu anlamına gelmeyebilir; aynı şekilde, hiçbir şey bulunmaması da bir şeylerin gözden kaçmış olabileceğini gösterebilir. Dr. Shields, “Yanıltıcı bir güven hissi yaratma potansiyeli var,” diyor.
Dr. Shah ise, “İnsanlar bir tüm vücut taraması yaptırıp kendilerini rahatlamış hissediyorlar ve bu neredeyse tam bir rahatlık hissine dönüşüyor,” diyor. “Ancak insanlar, kanser taramaları için standart testlerini yaptırmaya devam etmeleri gerektiğini anlamalı. MR, bunlara ek bir tarama; onların yerine geçmez.”
Amerikan Kanser Derneği, spesifik kanserlerin nasıl ve ne zaman taranması gerektiğine dair belirli yönergeler sunuyor. Bu hikaye için GQ ile konuşan doktorlara göre, erken teşhisi sağlamak için hala en iyi yöntem bu yönergelere uymak.
“Erken teşhis için tüm vücut taramaları çekici görünüyor, bunu anlıyorum. Ancak bu yönergeler, erken teşhisin faydalarını gereksiz testlerle ilişkili risklerle dengelemek için tasarlanmıştır,” diyor Dr. Greer. “Bu yönergeler kanıta dayalıdır ve sürekli güncellenmektedir. Farklı popülasyonlar için faydaları ve riskleri değerlendiren geniş çaplı çalışmalar temel alınarak hazırlanmıştır ve en son araştırmaları yansıtır.”
Bu arada yapabileceğiniz en iyi şey, sağlıklı bir yaşam tarzına odaklanmak, diyor Dr. Rana. (Klasik öneriler: İyi beslenmek, yeterince uyumak, hareket etmek.) “Zamanınızı ve enerjinizi orada var olmayabilecek şeylerin izlenmesine değil, sağlıklı yaşam alışkanlıklarına ayırın.”
BU İÇERİK İLK OLARAK GQ US WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
