TikTok'a göre, her hafta saunada sadece 20 dakika geçirmek kalp hastalığı riskinizi önemli ölçüde azaltabilir. Zac Efron, Kim K, Elle MacPherson ve Lady Gaga görünüşe göre büyük destekçiler.
Zengin ünlüler için bu tür lükslerin sağlık açısından faydalarını anlatmak kolay olsa da, sauna seanslarının gerçekten bir faydası var mı, yoksa yenileyici güçlerine dair söylentiler sadece kömürlere su eklemekten mi ibaret?
Dr. House'un tıbbi direktörü Dr. Mike Hoaglin, bunun internetteki saman alevi trendinden daha fazlası olduğunu düşünüyor ve saunaların tüm vücut "termoterapisinin" sadece bir şekli olduğunu ve ısıya maruz kalmanın birçok kültürde uzun zamandır geleneksel bir terapi olarak kabul edildiğini açıklıyor.
Kısacası, kuru ısıya maruz kalmanın faydaları sadece gerçek değil, aynı zamanda 15 saniyelik bir videodan çok daha uzun süredir mevcut.
Fin tarzı ahşap saunalardan Türk Hamamı ve Rus Banyo'sına kadar, Hoaglin geleneksel saunanın vücudu yüzde 10-20 nem ile 80°C-100°C sıcaklığa maruz bıraktığını ve bir seferde yaklaşık beş ila 20 dakika boyunca kullanılması gerektiğini açıklıyor. Bu arada, daha yeni kızılötesi saunalar 45-60oC sıcaklıklarda çalışmakta.
Araştırmaların büyük çoğunluğu ilkiyle ilgili. En sık lanse edilen fayda "detoksifikasyon", yani ağır bir gecenin ya da uzun süreli yarım yamalak beslenmenin ardından toksinlerin "terleyerek atılabileceği" inancı. Bunların hepsi konuyla ilgili, ancak Hoaglin saunanın gerçek faydalarının “Hormesis”i, yani vücudunuzun egzersiz gibi kısa süreli streslerle başa çıkma yeteneğini artırma kabiliyetinde yattığını düşünmekte. Saunada ısıya ve düşük oksijene maruz kalmak bu süreci hızlandırarak toparlanmaya yardımcı olabilir ve genel kondisyonunuzu artırabilir.
Hoaglin, "Benzer şekilde, ısıya maruz kalmak vücudu sadece çekirdek sıcaklığını korumak için çalıştırmakla kalmaz, aynı zamanda belirli koruyucu mekanizmaları da harekete geçirir" diye ekliyor. Özellikle saunalar, vücudumuzda yaşlanma nedeniyle hasar gören yapısal proteinleri onarmamıza yardımcı olabilir. Hoagy, "Isı şoku proteinleri kas atrofisinin azalmasıyla ilişkilidir, Alzheimer hastalığının önlenmesinde rol oynar ve uzun ömürlülükle bağlantılıdır" diye açıklıyor.
Başka bir deyişle, vücudumuzun yıpranmasına ve aşınmasına katkıda bulunan günlük stresleri atlatmasına yardımcı olmada saunalar oldukça etkili. Dahası, araştırmalar düzenli saunaya maruz kalmanın kardiyovasküler hastalık riskini azalttığını, ruh sağlığınızı iyileştirdiğini ve kronik solunum rahatsızlıklarına iyi geldiğini gösteriyor.
Ya da daha açık bir ifadeyle, hayatınız bahçenizdeki kulübeye bir sauna yaptırmanıza bağlı olabilir.
Sıcak bir banyonun saunaya benzer sağlık faydaları hakkında çok şey söyleniyor. Aslında Harvard Health, "haftada iki kereden daha az banyo yapan insanlardan, neredeyse her gün banyo yapanların kardiyovasküler hastalık riskinin %28 ve felç riskinin %26 daha düşük olduğunu" tespit etmiştir.
(Bu arada Hoaglin, iki haftada bir banyo yapmak söz konusu olduğunda, "aynı metabolik faydaların birçoğunun ıslak veya kuru ısı ile takdir edilebileceğini açıklıyor. Bununla birlikte, ıslak ısının bir dezavantajı, terleme önemsiz hale geldiği için vücudunuzun sıcaklığını düzenleme yeteneğinin azalmasıdır. Yüksek sıcaklıklar uzun süre tolere edilemez ve ısıya bağlı hastalık riski daha yüksek olabilir.")
Tıpkı size ne zaman banyo yapmanız gerektiğini söyleyemeyeceğimiz gibi, saunaya ne zaman gireceğiniz de size bağlı. Hoaglin, "Saunayı ne zaman kullanacağınız gerçekten de kişisel hedeflerinize ve tercihlerinize bağlı" diye açıklıyor. "Bazı insanlar egzersizden önce ısınmak, dolaşımı artırmak ve kasları gevşetmek için ısıyı kullanmayı sever. Diğerleri ise iyileşmeye fayda sağlamak için ısının harekete geçirdiği doğal iyileşme süreçlerini takdir edebilir."
Unutulmaması gereken tek nokta, kızılötesi ışığın melatonin üretimini artırdığı ve uykuyu teşvik ettiğinin düşünülmesi, bu nedenle kızılötesi bir model kullanıyorsanız, uyku öncesi bir seans ekstra faydalar sağlayabilirken, iş öncesi bir seans öğlene kadar uyumanızı sağlayabilir.
Her şeyde olduğu gibi, ısıya maruz kalmanın da riskleri var. Tartıya çıkmaya çalışan bir boksör olsanız bile saunada dehidrasyona dikkat etmeniz gerekir. Hoaglin, "Bir sauna seansında yaklaşık yarım kilo vücut suyu kaybedebilirsiniz" diyor ve yanlış kullanımın "ölümcül" olabileceğini açıklıyor.
"Başlangıçta ağırdan alın, başlangıç için 5-10 dakika yeterli. Kan basıncınız düşme eğilimindeyse, bayılma nöbetleri riskinin artmasına karşı dikkatli olun" tavsiyesinde bulunuyor.
Dikkate alınması gereken başka bir husus daha var: "Erkek doğurganlığı söz konusuysa, sıcağa maruz kalmanın sperm sayısını azalttığını biliyoruz. Genellikle altı ay sauna ve jakuziden uzak durduktan sonra normale dönerler."
Sauna olanakları olan bir spor salonuna sık sık gidecek kadar şanslıysanız, bu yazıyı okurken bir galip olduğunuzu düşünüyor olabilirsiniz. Ancak dikkat edilmesi gereken iki husus var.
Öncelikle, Hoaglin'in haftada bir ila üç seans (ayda 12 seansa kadar) olarak belirttiği optimum bir seans miktarı var. "Egzersiz gibi, uzun vadeli sonuçlar da haftada 1-3 kez yapılan seanslarla daha kolay takdir edilecektir" diyor. Başka bir deyişle, tutarlılık çok önemlidir (ve TikTok tahminleri bunu olduğundan az gösteriyor olabilir).
İkinci olarak, saunayı kullanmak, antrenmanınızı atlayıp doğrudan ahşap banklara gitmek için bir bahane değil. Sauna seansınızı zor iş sonrası ödül olarak düşünün. Aksi takdirde kaslı ve kırmızı olmak yerine sadece kırmızı olursunuz. Ve kimse bunu istemez.
BU İÇERİK İLK OLARAK BRITISH GQ WEB SİTESİNDE YAYINLANMIŞTIR.
